Δήμος Αλίμου: Εικαστική έκθεση αφιερωμένη στην εθνική μας χαράκτρια, Βάσω Κατράκη
Την Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου 2025, στις 7:30 μ.μ. στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αλίμου (λεωφ. Ιωνίας 96) εγκαινιάζεται μία σπουδαία εικαστική έκθεση με έργα της σημαντικότερης Ελληνίδας χαράκτριας Βάσως Κατράκη.
Η έκθεση έχει τίτλο «Βάσω Κατράκη: Αρχέγονη Χάραξη» και οργανώνεται με επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Άλιας Τσαγκάρη. Στην τελετή των εγκαινίων θα παρευρεθούν και μέλη της οικογένειας της χαράκτριας, που θα μιλήσουν για την ίδια. Επίσης, θα γίνει ειδική αναφορά στο υλικό που η ίδια δούλευε, τον ψαμμίτη, καθώς λατομεία ψαμμίτη υπάρχουν από την αρχαιότητα, στον Άλιμο.
Το έργο της Βάσως Κατράκη (1914-1988), που είναι πολύ γνωστό από τις αναρίθμητες αναπαραγωγές του στη δημόσια σφαίρα (σχολικά βιβλία, αφίσες κ.λπ.), έχει δύο κυρίαρχες παραμέτρους. Εκείνη της πολιτικής της δράσης (Πόλεμος, Κατοχή, Αντίσταση, Εξορία), αλλά και εκείνη της λαογραφικής απεικόνισης, με έργα που συνήθως παραπέμπουν στη γενέτειρά της, το Αιτωλικό, με τους ψαράδες και τις οικογένειές τους.
Η Έκθεση θα διαρκέσει μέχρι και τις 16 Νοεμβρίου 2025.
• ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
• Ώρες λειτουργίας:
Δευτέρα έως Παρασκευή: 10:00 π.μ. – 13:00 & 18:00 – 20:30
Σάββατο & Κυριακή: 10:30 π.μ. – 13:00 & 18:00 – 20:30
• Δωρεάν οργανωμένες επισκέψεις-ξεναγήσεις για σχολεία, κατόπιν τηλεφωνικής συνεννόησης.
• Χορηγός Έκθεσης: INALAN
Γεννήθηκε στις 5 Ιουλίου του 1914 στο Αιτωλικό, ήταν κόρη του κτηματία Γεωργίου Λεονάρδου και της Θεοδώρας Σαρλή και είχε άλλα τέσσερα αδέλφια (δύο αγόρια και δύο κορίτσια).
Φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών έχοντας ως καθηγητές τον Κωνσταντίνο Παρθένη στη ζωγραφική και τον Γιάννη Κεφαλληνό στη χαρακτική. Αποφοίτησε το 1940 και τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκε τον γιατρό Γιώργο Κατράκη με τον οποίο απέκτησε το 1958 δύο παιδιά.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, τόσο η ίδια όσο και ο σύζυγός της εντάχθηκαν στο ΕΑΜ. Μάλιστα, το 1945, ξυλογραφίες της συμπεριλήφθηκαν στο λεύκωμα «Θυσιαστήριο της λευτεριάς».
Το 1955 πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση ενώ το 1958 τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο χαρακτικής στη Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας καθώς και με το βραβείο premium στη Μπιενάλε του Λουγκάνο. Το 1966 έλαβε το διεθνές βραβείο λιθογραφίας Tamarint στο πλαίσιο της Μπιενάλε της Βενετίας.
Με την επιβολή της Δικτατορίας, συνελήφθη και εξορίστηκε στη Γυάρο, όμως το επόμενο έτος, απελευθερώθηκε μετά από διεθνείς πιέσεις. Το 1976 τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο της Intergrafik σε διεθνή έκθεση γραφικών τεχνών στην Ανατολική Γερμανία.
Διετέλεσε μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (ΕΕΤΕ)[6] και υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Ελλήνων Χαρακτών Απεβίωσε στις 27 Δεκεμβρίου 1988, σε ηλικία 74 ετών. Ενταφιάστηκε στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών.
Τεχνοτροπία
Η Βάσω Κατράκη ως χαράκτρια δημιούργησε σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποιώντας ως υλικό τον ψαμμίτη, ένα υλικό που λίγοι χαράκτες έχουν δουλέψει, γεγονός που της προσέδωσε διεθνή φήμη.
Η χαρακτική της συνδυάζει την προσήλωσή της στην πραγματικότητα και την έμφαση στα εξπρεσσιονιστικά στοιχεία.
Μουσείο «Βάσω Κατράκη» στο Αιτωλικό
Στις 25 Ιουνίου 2006, εγκαινιάστηκε στο Νησάκι του Αιτωλικού το «Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών – Μουσείο Βάσως Κατράκη». Η χαράκτρια κληροδότησε στη γενέτειρά της όλα της τα έργα, τα οποία φιλοξενούνται μόνιμα στη μια αίθουσα του μουσείου. Η δεύτερη μεγάλη αίθουσα του μουσείου μπορεί κατά περίπτωση να φιλοξενεί έργα μεγάλων εικαστικών δημιουργών. Το υπόγειο του μουσείου έχει διαμορφωθεί για να λειτουργήσει αργότερα ως Σχολή Χαρακτικής Τέχνης. Ο ιστορικός της Τέχνης Κώστας Σταυρόπουλος επιμελήθηκε την έκθεση της χαράκτριας.
Διακρίσεις
Αυτό το πλούσιο έργο με τις χαρακτηριστικές λιγνές μορφές που παραπέμπουν στα κυκλαδικά ειδώλια τής χάρισε σημαντικές διεθνείς διακρίσεις.
1958 Πρώτο βραβείο χαρακτικής Μεσογειακή Μπιενάλε Αλεξάνδρεια
1958 Πρέμιουμ Διεθνής Μπιενάλε χαρακτικής Λουγκάνο
1965 Επίτιμο μέλος L’ Academia Florentina delle Arti del Disegno Φλωρεντία
1966 Διεθνές βραβείο Λιθογραφίας “Ταμαρίντ” Μπιενάλε Βενετία
1976 Πρώτο βραβείο “Intergrafik” Διεθνής έκθεση χαρακτικής Ανατολικό Βερολίνο
