Γράφει η Ζέτα Φλισκανοπούλου
Ο πολίτης για να σεβαστεί τον χώρο στον οποίο ζει, πρέπει να βιώνει αυτόν τον χώρο και να αισθάνεται ότι ο ίδιος ο χώρος τον σέβεται. Αυτό σημαίνει σεβασμός στο Αστικό Πράσινο.
«Το αστικό πράσινο, οι κοινόχρηστοι δηλαδή χώροι πρασίνου, είναι ανεκτίμητος πλούτος για τα αστικά κέντρα της χώρας Με δεδομένο ότι κάθε κάτοικος της Αθήνας απολαμβάνει τη χαμηλότερη, κατά κεφαλήν αναλογία πράσινου στις χώρες της Ευρωπαϊκής ¨Ένωσης, η ανάγκη προστασίας των λίγο κοινόχρηστων χώρων πρασίνου που μας έχουν απομείνει θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται από την πολιτεία ως επείγουσα προτεραιότητα»
Στον «οδηγό για το πράσινο» της τοπικής ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης γίνεται αναφορά στα φυτά που επιλέγονται στις νησίδες, τονίζεται λοιπόν «…πέρα από το αισθητικός μέρος των φυτών που τοποθετούνται στις διαχωριστικές νησίδες, οι νησίδες χρειάζονται φυτά που να αντέχουν στον χρόνο, να θέλουν λίγο νερό και να είναι κατάλληλα για το κλίμα της Αττικής και το Αττικό τοπίο .Επομένως είναι λανθασμένη η χρήση δέντρων και μάλιστα φυλλοβόλων που το οικονομικό κόστος της άρδευσης που απαιτείται είναι μεγάλο».
Σίγουρα οι νησίδες δεν πρέπει να είναι χώρος αυτοφυούς βλάστησης από αγριόχορτα και με μεγαλύτερη βεβαιότητα υπάρχει κανονισμός καθαριότητας και προστασίας Περιβάλλοντος, με πολύ συγκεκριμένες αρμοδιότητες. Το Γραφείο Σχεδιασμού και Συντήρησης Πρασίνου του Δήμου είναι υπεύθυνο για την συντήρηση των νησίδων. Η συντήρηση στις νησίδες αφορά το κλάδεμα των δέντρων, τα δίκτυα ποτίσματος, την συντήρηση φυτών και φύτεμα νέων, τον καθαρισμό, την αποκομιδή και την μεταφορά των κλαδιών και των σκουπιδιών, την φυτοπροστασία ,την λίπανση, την αντιμετώπιση πυρκαγιών, την αποψίλωση ξερών χόρτων, την απομάκρυνση πεσμένων δέντρων κλπ
Μηνύματα Διαμαρτυρίας από Οικολογικούς Συλλόγους για την Διαχείριση Πρασίνου
Για την έλλειψη σεβασμού στο Αστικό Πράσινο δεχτήκαμε αρκετά μηνύματα διαμαρτυρίας από Οικολογικούς Συλλόγους. Τονίζοντας μας το γενικότερο πρόβλημα διαχείρισης Πρασίνου αλλά και τον παράδοξο «θάνατο» φυτών από μη προβλεπόμενες ενέργειες από τα συνεργεία του Δήμου, που εκτελούν τις συγκεκριμένες εργασίες. «Γίνονται έργα κηποτεχνίας εκτός εποχής, ξεριζωμός και κόψιμο φυλλωμάτων όταν δεν χρειάζεται. Κλαδεύονται όλα τα δέντρα. Αυτή την περίοδο έχουν καρατομήσει όλα τα λουλούδια στις νησίδες την παραλιακής ,οι πικροδάφνες έχουν μείνει χωρίς άνθη. Υπάρχουν σκουπίδια στις νησίδες που δεν έχουν καθαριστεί .Από τον Δήμο μας παραπέμπουν στην Περιφέρεια και από την Περιφέρεια στον Δήμο και τελικά δεν γίνεται καμιά ενέργεια σωστής αξιοποίησης του λιγοστού αυτού πρασίνου»
Οι Σύλλογοι, έχουν αρκετές φορές απευθυνθεί στο Γραφείο Σχεδιασμού και Συντήρησης Πρασίνου του Δήμου, μια και η δράση τους εντοπίζεται στην προστασία ποιότητας ζωής των κατοίκων και των όρων διαβίωσης τους.
Για την ιδιαίτερη σημασία της δεντροφύτευσης στις νησίδες αναφέρεται και η οργάνωση WWF στον οδηγό για το περιβάλλον με τίτλο «Πράσινο και ελεύθεροι χώροι στην πόλη» που έχει βασιστεί στις μελέτες του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. «…Σε έναν τυπικό αστικό δρόμο μπορεί να υπάρχουν διαβάσεις πεζών και πεζοδρόμια, οριοθετώντας την κίνηση των οχημάτων από την κίνηση των πεζών ,φυτεύσεις, διαχωριστικές νησίδες που χωρίζουν την κυκλοφορία, λωρίδες κίνησης ποδηλάτων και χώροι για στάθμευση των οχημάτων .Εκτός από την κυκλοφοριακή, πολεοδομική και συμβολική σημασία των δρόμων, δεν πρέπει να παραβλέψουμε τις περιβαλλοντικές διαστάσεις του. Από περιβαλλοντική σκοπιά, η συμβολή του-ιδιαίτερα σε πυκνοδομημένα τμήματα της πόλης-περιορίζεται στην κίνηση των αερίων μαζών κατά μήκος του, ενώ δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την επιβάρυνση που υφίσταται το αστικό μικροκλίμα. Η άσφαλτος, η ατμοσφαιρική ρύπανση από τις εξατμίσεις των οχημάτων, η θερμότητα που εκπέμπουν οι μηχανές και οι μεταλλικές επιφάνειες των αυτοκινήτων, επιβαρύνουν σημαντικά το μικροκλίμα της πόλης. Οι δεντροστοιχίες στις πλευρές των δρόμων και τις νησίδες, εκτός των άλλων, μειώνουν τις αρνητικές επιπτώσεις, προσφέροντας δροσιά και σκιά για τους πεζούς το καλοκαίρι.
Στους μεγάλους δρόμους και στις λεωφόρους ταχείας κυκλοφορίας τα φράγματα πρασίνου με ψηλά αειθαλή δέντρα είναι απαραίτητα για να προστατευθούν οι γειτονικές περιοχές κατοικίας από τις αρνητικές επιπτώσεις (χημική ρύπανση, ηχορύπανση, ακραίες θερμοκρασίες)»
Ο κώδικας Δήμου και Κοινοτήτων ορίζει ότι την ευθύνη για την διαχείριση ,την καθαριότητα και την φροντίδα των ελεύθερων χώρων μιας πόλης (δρόμοι, πεζόδρομοι, πλατείες) έχουν οι Δήμοι, με τις διατάξεις του άρθρου 79 για τον κώδικα και την πρόβλεψη έκδοσης τοπικών κανονιστικών αποφάσεων για την ρύθμιση θεμάτων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα τους, φαίνεται να διευρύνεται η δυνατότητα των δημοτικών αρχών να θέτουν κανόνες που μπορούν να αφορούν την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Κανονισμός Πρασίνου
Ο Κανονισµός Πρασίνου των ∆ήµων περιλαμβάνει κανόνες για την προστασία, ορθή χρήση και λειτουργία των αστικών κοινόχρηστων χώρων πρασίνου, τους περιορισμούς στη χρήση τους καθώς και τις κυρώσεις για απαγορευμένες ενέργειες σε αυτούς.
Προστατευόμενα δένδρα
Προστασία των δένδρων
1) Προστατευόμενα θεωρούνται όλα τα δένδρα που φύονται στους αστικούς κοινόχρηστους χώρους πρασίνου (δενδροστοιχίες, άλση, πάρκα, νησίδες κ.λπ.) του ∆ήµου ανεξαρτήτως του µεγέθους, είδους ή άλλων χαρακτηριστικών.
2) ∆εν επιτρέπεται ουδεµία παρέµβαση και επέµβαση σε οιοδήποτε τµήµα προστατευόµενου δένδρου (κόµη, κορµό, περιοχή της ρίζας). Προστατευόµενη περιοχή του ριζικού συστήµατος ορίζεται η κάθετη προβολή της κόµης του δένδρου στο έδαφος και επιπλέον 1,5 m και σε δένδρα µε κυλινδρική ανάπτυξη κόµης επιπλέον 5 m προς όλες τις κατευθύνσεις. Οι ακόλουθες επεµβάσεις στην περιοχή της κόµης, του κορµού και του ριζικού συστήµατος αποτελούν επιβλαβείς ενέργειες:
α. Κλάδευση ή κοπή δένδρων
β. Πρόκληση φθορών
γ. Στερεώσεις τεντών και ομπρελών πάνω σε δένδρο, τοποθετήσεις και στερεώσεις αντικειμένων στον κορµό του δένδρου (π.χ. τοποθέτηση αγωγών, ηλεκτρικών καλωδίων, ηλεκτρονικών πινάκων και λοιπού εξοπλισµού, καλωδίων νέον, ηχείων, προβολέων, λαµπιονιών, σχοινιών, αλυσίδων, πανιών, υφασµάτων, µπουλονιών, καρφιών, ποδηλάτων, επιγραφών νέου, κ.λπ.)
δ. Το σκάψιµο και άνοιγµα λάκκων και οι επιχωµατώσεις ή αλλού είδους προσαρµογές του εδάφους
ε. Συµπίεση του εδάφους λόγω εναπόθεσης οικοδοµικών υλικών και κάδων ή λόγω διέλευσης ή στάθµευσης οχηµάτων και µηχανηµάτων έργου
στ. Σταθεροποίηση ή σφράγισµα της επιφάνειας του εδάφους µε άσφαλτο, µπετόν ή άλλου είδους υλικό -∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ – 7 –
ζ. Αποθήκευση ή διασπορά στο έδαφος αλάτων, οξέων, ελαίων, χρωµάτων, καυσίµων ή άλλων χηµικών ουσιών η. Εφαρµογή ζιζανιοκτόνων
θ. Απελευθέρωση αερίων ή άλλων επιβλαβών ουσιών από αγωγούς
ι. Συσσώρευση υπόγειων υδάτων στα πλαίσια οικοδοµικών εργασιών
ια. ∆ηµιουργία αυθαίρετων κατασκευών γύρω ή µέσα στις δενδροδόχους, όπως τοποθέτηση µεταλλικών σχαρών από ιδιώτες, που δύναται να καταστούν χρηστικές επιφάνειες πάνω στις οποίες, παρανόµως, αναπτύσσονται τραπεζοκαθίσµατα, τοποθέτηση σωλήνων στις δενδροδόχους που δύναται να αποτελέσουν βάσεις για αυτοσχέδια σταντ κ.λπ..
ιβ. ∆ηµιουργία κατασκευών γύρω από δένδρα και επί του πεζοδροµίου, που δύναται να καταστούν χρηστικά αντικείµενα για όρθιους και καθήµενους πελάτες καταστηµάτων υγειονοµικού ενδιαφέροντος ή για επισκέπτες γραφείων συλλόγων, ενώσεων κ.α. (π.χ. περιµετρικά παγκάκια, στάντ κ.λπ.).
3) ∆εν επιτρέπεται ανάπτυγµα παντός τύπου κινητού ή σταθερού προστεγάσµατος, από καταστήµατα, που να εµποδίζει την υγιή ανάπτυξη δένδρου υπάρχουσας δενδροστοιχίας ή τη φύτευση νέου δένδρου σε κενή θέση προϋπάρχουσας δενδροστοιχίας.
4) ∆εν επιτρέπεται η φύτευση δένδρου σε πεζοδρόµιο που δεν ανταποκρίνεται στη µελέτη και στις προδιαγραφές της ∆ιεύθυνσης ∆ιαχείρισης Αστικού Περιβάλλοντος.
5) Η εκσκαφή σε χώρους των πεζοδρομίων όπου υπάρχουν δενδροστοιχίες από οργανισμούς ή εταιρίες (ΕΥΑΘ, ∆ΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ.) δεν µπορεί να γίνει χωρίς την έγκριση της Διεύθυνσης Βιώσιµης Κινητικότητας και ∆ικτύων του ∆ήµου .
6) ∆ένδρα που γειτνιάζουν µε αγωγούς της ∆ΕΗ ή εμποδίζουν το έργο άλλων Οργανισµών Κοινής Ωφέλειας (ΟΤΕ, ΕΥΑΘ, ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ) ή εταιριών (ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.) ή εμποδίζουν την ορατότητα φωτεινών σηματοδοτών ή άλλων ρυθμιστικών πινακίδων θα κλαδεύονται/αφαιρούνται κατόπιν έγγραφης ενημέρωσης της ∆ιεύθυνσης ∆ιαχείρισης Αστικού Περιβάλλοντος από τους αρµόδιους οργανισµούς/εταιρίες/φορείς και υπηρεσίες (π.χ. Τροχαία, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Περιφέρεια, Αρχαιολογική Υπηρεσία κ.λπ.) και υπό την επίβλεψη των στελεχών της.
7) Η ∆ιεύθυνση ∆ιαχείρισης Αστικού Περιβάλλοντος, σύµφωνα µε το άρθρο 37 παρ.2 του Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας περί ανακοίνωσης όλων των δηµοσίων υπαλλήλων στον αρµόδιο Εισαγγελέα οτιδήποτε πληροφορούνται µε κάθε τρόπο για αξιόποινες πράξεις στα πλαίσια των υπηρεσιακών καθηκόντων τους, θα διαβιβάζει στην αρµόδια Εισαγγελία Πρωτοδικών παραβάσεις που αποτελούν αξιόποινες πράξεις.
Παραβάσεις και κυρώσεις για όσους κόβουν δένδρα
α. Όποιος παραβαίνει τους κανόνες χρήσης του δημοσίου πρασίνου και προβαίνει στις κατωτέρω περιγραφόμενες παραβάσεις τιμωρείται με πρόστιμο. Τα πρόστιμα επιβάλλονται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, μετά από γνωμοδότηση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του Δήμου η οποία και θα καθορίζει το ύψος του προστίμου, κατόπιν εισηγήσεως της Διεύθυνσης Πρασίνου.
Η Δημοτική Αστυνομία υποχρεούται να συνδράμει με κάθε τρόπο για την επιβεβαίωση των γεγονότων και τον εντοπισμό του υπευθύνου καταστροφής πρασίνου. Η Διεύθυνση Οικονομικών και ιδιαίτερα το τμήμα εσόδων μεριμνά για την είσπραξη των προστίμων και των αποζημιώσεων. Σε περίπτωση αυθαίρετης καταστροφής πρασίνου, η Διεύθυνση Πρασίνου μεριμνά για την άμεση αποκατάστασή του, ώστε να μην δημιουργηθεί τετελεσμένη και αναπότρεπτη κατάσταση.
β. Σε περίπτωση κοπής ή αφαίρεσης δένδρων ή θάμνων που έγινε κατόπιν χορηγήσεως σχετικής άδειας, εκτός της υποχρέωσης της αντιστάθμισης όπως προβλέπεται ανωτέρω, ο δικαιούχος της άδειας οφείλει να καταβάλλει στο Δήμο αποζημίωση. Η χωρίς άδεια κοπή, αφαίρεση ή καταστροφή δένδρων ή θάμνων, επισύρει τα πρόστιμα που προβλέπονται. Τα χρήματα που εισπράττει ο Δήμος από τα σχετικά πρόστιμα θα εντάσσονται στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους για την αγορά φυτικού υλικού.
α. Η χωρίς άδεια κοπή, αφαίρεση ή καταστροφή δένδρων ή θάμνων, επισύρει τα πρόστιμα που προβλέπονται: Κοπή ή καταστροφή δένδρου
α) για δένδρα που είναι ηλικίας έως τριών ετών από την ημέρα φύτευσης 50 €
β) για δένδρα ηλικίας τριών έως δέκα ετών 90 €
γ) για δένδρα ηλικίας άνω των δέκα ετών 150 €
δ)για δέντρα ιδιαίτερης γεωπονικής, μορφολογικής ή αισθητικής αξίας (π.χ. πλατάνια, κυπαρίσσια ) 1.500 €
Κοπή ή καταστροφή θάμνου
α) για θάμνους που είναι ηλικίας έως τριών ετών από την ημέρα φύτευσης 15 €
β) για θάμνους ηλικίας τριών έως δέκα ετών 30 €
γ) για θάμνους ηλικίας άνω των δέκα ετών 50 € Μείωση του χώρου πρασίνου (ανά τ.μ.) 100 € β. Όποιος παραβαίνει τους κανόνες χρήσης του δημοσίου πρασίνου και προβαίνει στις κατωτέρω περιγραφόμενες παραβάσεις τιμωρείται με πρόστιμο.
Καταστροφή εποχιακών φυτών (ανά τ.μ.) 30 €
Καταστροφή χλοοτάπητα (ανά τ.μ.) 15 €
Αυθαίρετη κλάδευση δένδρου ή θάμνου ή φθορά αυτού 50% προστίμου ολικής καταστροφής ή κοπής.
Πρόκληση βλάβης της προστατευόμενης περιοχής του ριζικού συστήματος δένδρου (ανά δένδρο) * 50 €
Αυθαίρετη φύτευση σε κοινόχρηστο χώρο ή πεζοδρόμιο, χωρίς άδεια από την αρμόδια υπηρεσία. 10 € ανά φυτό
Αποθήκευση ή διασπορά στο έδαφος αλάτων, οξέων, ελαίων ή άλλων χημικών ουσιών καθώς και λυμάτων Αρχικά 300 € πολλαπλασιαζόμενο ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητας και τις προσκληθείσες συνέπειες στο πράσινο ή στο υπέδαφος Σταθεροποίηση της επιφάνειας του εδάφους με 50 € /m² 6 κάλυμμα μη διαπερατό στο νερό (πχ. άσφαλτος, μπετόν-στάχτη)
Εκσκαφές, διανοίξεις, οικοδομικές εργασίες κ.λ.π. 50 €/m² Τοποθέτηση αγωγών, καλωδίων, πινακίδων διαφημιστικών, ανακοινώσεων, σημάνσεων κλπ., πάνω σε δένδρα 50 € ανά δένδρο
Τοποθέτηση διαφημιστικών επιγραφών, ανακοινώσεων, σημάνσεων κλπ μέσα σε χώρους πρασίνου όπως πλατείες, νησίδες παρτέρια πεζοδρόμων 100€ έως 1000€, ανάλογα με το μέγεθος, τον όγκο, το είδος των διαφημιστικών κλπ.
Πλύσιμο μηχανοκίνητων οχημάτων ή μηχανημάτων σε δημοτικούς χώρους πρασίνου 100 € Κυκλοφορία, στάθμευση σε πάρκα, άλση και άλλους χώρους πρασίνου, χωρίς ειδική άδεια, πάσης φύσεως τροχοφόρου. Προβλέπεται η άμεση απομάκρυνσή του με δαπάνη του χρήστη και πρόστιμο πέραν των προστίμων που προβλέπει ο Κ.Ο.Κ. 50 € για δίκυκλα, 150 € για Ι.Χ. 300 € για φορτηγά Άναμμα και διατήρηση φωτιάς σε χώρο πρασίνου 1.000 € συν το κόστος για την αποκατάσταση τυχόν καταστροφών.
Κατάληψη δημόσιου χώρου πρασίνου με μπάζα, κλαδιά ή άλλα υλικά 30 €/ τετραγωνικό μέτρο ανά ημέρα
Για εσκεμμένη εγκατάλειψη ή απόρριψη αντικειμένων ή μπαζών από εργολάβους ή κάθε είδους επαγγελματίες σε χώρους πρασίνου 1000 €/κυβικό μέτρο
Καταστροφή προστατευτικών μεταλλικών κιγκλιδωμάτων 100 €/ανά μέτρο
Για τη μερική ή ολική καταστροφή δημοτικού εξοπλισμού (παγκάκια, κάδοι, εξαρτήματα άρδευσης, όργανα Παιδικής Χαράς, κλπ.) των δημοτικών χώρων πρασίνου 200 €/τεμάχιο εφάπαξ και το κόστος αντικατάστασης εφόσον αυτό υπερβαίνει το αρχικό ποσό
Επιμέλεια από το Δήμο επικίνδυνων δένδρων εντός παρόδιων ιδιωτικών εκτάσεων για λόγους ασφαλείας (πρόστιμο στον ιδιοκτήτη) 500 € ανά δένδρο
