Δύσκολη η προσπάθεια να μάθεις να λες ΟΧΙ
Γράφει η Ζέτα Φλισκανοπούλου
«Όχι», το μόριο αρνητικής απάντησης. Μια τόσο μικρή λέξη, με τεράστια σημασία και πολλές συνέπειες. Δεν υπάρχουν δημοφιλή «όχι», δεν υπάρχουν περιζήτητα «ναι». Υπάρχουν αποφάσεις που εμπεριέχουν το όχι ή το ναι και μπορεί να στιγματίσουν μια ζωή, έναν αγώνα, μια πολιτική διαδρομή. Υπάρχουν κάποια «όχι» που για κάποιο λόγο έμειναν στην ιστορία και κάποια που η ιστορία θα δείξει αν καλώς ειπώθηκαν.
Η ελληνική Εθνική Επέτειος της 28ης Οκτωβρίου 1940 μνημονεύει το «ΟΧΙ» της Ελλάδας στις Ιταλικές αξιώσεις. Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940 ήταν η πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, η οποία διήρκεσε από τις 28 Οκτωβρίου 1940 μέχρι τις 23 Απριλίου 1941. Επίσημη έναρξη του Πολέμου θεωρείται η «επίδοση του τελεσιγράφου», ενώ μετά τις 6 Απριλίου 1941, με την επέμβαση των Γερμανών, συνεχίστηκε ως ελληνοιταλικογερμανικός πόλεμος.
Η ελληνική πολεμική κινηματογραφική ταινία «ΟΧΙ» του 1969 σε σκηνοθεσία Ντίμη Δαδήρα και σενάριο Αντώνη Δαυίδ και Σταμάτη Φιλιππούλη, πραγματεύεται μια θλιβερή ερωτική ιστορία που εξελίσσεται το 1940 στην Αθήνα, λίγο πριν ξεσπάσει ο ελληνοϊταλικός πόλεμος . Ο υπολοχαγός Δημήτρης Νικολάου (Κώστας Πρέκας) αναγκάζεται να εγκαταλείψει την Ιταλίδα μνηστή του, Στέλλα Σαλβατόρε (Βέρα Κρούσκα), για να πάει στην ελληνοαλβανική μεθόριο να πολεμήσει λίγο μετά την επίθεση των Ιταλών. Η ταινία έκοψε 602.264 εισιτήρια και έλαβε 3 βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης αρτιότερης παραγωγής, φωτογραφίας και κριτικών φωτογραφίας.
«Όχι, άλλο κάρβουνο» ήταν η φράση σήμα κατατεθέν στην ταινία του Νίκου Φώσκολου «Ορατότης Μηδέν», όπου ακούγεται η σπαρακτική κραυγή του Άγγελου Κρεουζή που ενσάρκωνε ο ηθοποιός Νίκος Κούρκουλος στο δικαστήριο, όπου προσπαθούσε να περιγράψει τις συνθήκες που οδήγησαν σ’ ένα πολύνεκρο ναυτικό ατύχημα. Ακούστηκε στις 5 Ιανουαρίου του 1970 στην πρεμιέρα της ταινίας και αναπαράγεται μέχρι σήμερα μεταξύ σοβαρού και αστείου ,όταν κάποιος έχει απηυδήσει με μια κατάσταση ή τη συμπεριφορά ενός άλλου προσώπου.
«Όχι» ήταν στις εκλογές το 2012 και το ψηφοδέλτιο συνεργασίας των κομμάτων της Δημοκρατικής Αναγέννησης- Ενιαίο Παλλαϊκό Μέτωπο. Το Ε.ΠΑ.Μ. συμμετείχε στις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου 2012 απευθύνοντας πρόσκληση σε κόμματα με σκοπό τη δημιουργία μετώπου ενάντια στην (μνημονιακή) κυβερνητική πολιτική. Σε συνεργασία με την Δημοκρατική Αναγέννηση ως συνασπισμός συνεργαζόμενων κομμάτων με την επωνυμία ΟΧΙ και έλαβε 58.459 ψήφους (0,92%).
«Όχι» ήταν και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στις 5 Ιουλίου 2015 στα νέα οικονομικά μέτρα κα το νέο πρόγραμμα οικονομικής διάσωσης έναντι του ελληνικού χρέους. Το δημοψήφισμα ήταν το πρώτο από το 1974 και το μοναδικό στην ιστορία που δεν αφορούσε την μορφή πολιτεύματος. «Όχι, όχι, όχι» στην ελάφρυνση του χρέους επέμενε ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Από εκείνη την περίοδο πολλά ήταν τα «όχι» που έγιναν «ναι» και πολλά αυτά που θα ζούσαμε στην συνέχεια…
«Όχι» στον υποχρεωτικό Εμβολιασμό «Όχι» στο safePass και σε κάθε εξαναγκασμό, είπαν χιλιάδες πολίτες τον καιρό της πανδημίας. «Όχι» στις απολύσεις και στις ποινές όσων δεν το έκαναν. «Όχι» στην απόφαση του ΣΤΕ για την επιβολή προστίμου 100 ευρώ στους άνω των 60.
«Όχι» στην πανεπιστημιακή αστυνομία φωνάζουν οι φοιτητές της χώρας ζητώντας ένα δωρεάν και δημόσιο πανεπιστήμιο, με υποδομές, καθηγητές και χρηματοδότηση και όχι αστυνομία και διώξεις.
«Όχι στον πόλεμο», φώναξαν όλοι οι λαοί καταγγέλλοντας τη Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία καταπατώντας διεθνείς συμβάσεις και αρχές, προκαλώντας την καταστροφή της χώρας και θανάτους χιλιάδων αμάχων, δημιουργώντας τεράστιο κύμα προσφυγιάς και μετανάστευσης.
«Όχι» στην πολιτική που είναι υπεύθυνη για τη μεγαλύτερη ακρίβεια και για τη μεγαλύτερη απειλή ενεργειακής φτώχειας στην Ελλάδα, με τα διεθνή στοιχεία να δείχνουν ότι είμαστε η τρίτη χειρότερη χώρα της Ευρώπης, μετά τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, ως προς την απειλή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Ο πληθωρισμός, στη χώρα μας «τρέχει» με περισσότερο από 12%, τη στιγμή που ο μέσος ευρωπαϊκός διαμορφώνεται στο 10% και ο ενεργειακός πληθωρισμός στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 61%, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός είναι 22 ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες μικρότερος.
Σαφή, συνοπτικά, χωρίς ίχνος απολογίας «ΟΧΙ». Δύσκολη και εξουθενωτική η προσπάθεια να μάθεις να λες «ΟΧΙ». Δίχως «όχι» όμως δεν εκφράζεις τις ανάγκες, τις επιθυμίες, τις απόψεις σου. Έχουμε δικαίωμα να λέμε ΟΧΙ, να εκφραζόμαστε, να τοποθετούμε τον εαυτό μας ισάξια απέναντι στους άλλους, να αναγνωρίζουμε το δικαίωμα στον εαυτό μας, να έχουμε ισότιμες σχέσεις. Ένα «όχι» που βγήκε από μια βαθιά πεποίθηση, είναι πολύ καλύτερο- και πιο μεγαλειώδες-από ένα «ναι» που ειπώθηκε για να ευχαριστήσει ή χειρότερα για να αποφύγει φασαρίες (Μαχάτμα Γκάντι).
Άλλωστε… «σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα, που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο Όχι να πούνε/ φανερώνεται αμέσως όποιος τόχει, έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντας το πέρα πηγαίνει, στην τιμή και στην πεποίθηση του/ ο αρνηθείς δεν μετανιώνει. Αν ρωτιούνταν πάλι. Όχι θα ξανάλεγε, κι όμως τον καταβάλλει εκείνο το όχι- το σωστό- εις όλην την ζωή(Κωνσταντίνος Καβάφης)
