Γράφει η Ζέτα Φλισκανοπούλου
Ο 82χρονος Μαραθωνοδρόμος Γιώργος Μπιστόλας δηλώνει πως δεν είναι ένας εύκολος άνθρωπος, παρόλα αυτά μιλώντας μαζί του, μου απέδειξε το αντίθετο. Είναι ένας σπουδαίος αθλητής με εξαιρετικές διακρίσεις, δεν είναι τυχαίο ότι έχει λάβει το Μετάλλιο Αθλητικής Αξίας από την Μελίνα Μερκούρη αλλά και ένας γλυκύτατος παππούς που λατρεύει την εγγονή του Κωνσταντίνα.
Ο Γιώργος Μπιστόλας ξεκίνησε να τρέχει από προσωπική ανάγκη. Στα δύσκολα χρόνια του πολέμου, το να ασχοληθεί με την άθληση ήταν διέξοδος. Έτρεχε για να ξεχνά τα σκληρά προβλήματα της εποχής και της ζωής. Σε αυτή την διαδρομή είχε την τύχη να έχει προπονητή τον σπουδαίο Μαραθωνοδρόμο Στέλιο Κυριακίδη, τον αθλητή που βγήκε πρώτος το 1964 στον Μαραθώνιο της Βοστόνης, τον άνθρωπο που απαίτησε και κατάφερε να φέρει ανθρωπιστική βοήθεια για τους Έλληνες. Μας μιλά για την γνωριμία τους, για την ζωή του, για τους Μαραθώνιους που κέρδισε, για τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004 που έλαβε μέρος ως κριτής στίβου αλλά και το μυστικό του, που πιστέψτε με είναι τόσο απλό, που τον κάνει να συνεχίζει να κάνει χιλιόμετρα ζωής για να παραμένει ακμαίος και ζωντανός.
«To τρέξιμο είναι το φάρμακο της ζωής μου»
–Έχοντας διανύσει μέχρι σήμερα χιλιάδες χιλιόμετρα, αν σας έβαζα στην εκκίνηση και με ένα όπλο κρότου έδινα την έναρξη και σας έλεγα να μου διηγηθείτε την αρχή της αθλητικής σας διαδρομής, που θα με ταξιδεύατε;
Στην δεκαετία του 1950, τότε που ήρθαμε οικογενειακώς από την Καλαμάτα στον Άλιμο δυο αγόρια ,δύο κορίτσια, εγώ ήμουν ο μεγαλύτερος. Ο εμφύλιος μόλις είχε τελειώσει, δύσκολα χρόνια, κάναμε αγώνα για ένα πιάτο φαί, για την δουλειά και το μεροκάματο. Φτώχεια, ανεργία και εγώ 13 χρονών να ψάχνω να βρω διέξοδο. Ξεκίνησα λοιπόν να τρέχω λίγα χιλιόμετρα στην αρχή, στον Εθνικό Γυμναστικό Σύλλογο. Ένας προπονητής με ψάρεψε και μου είπε: «έλα να σε προπονώ εγώ». Ξεκίνησα προπονήσεις αλλά δεν είχα κάνει εγγραφή στον Σύλλογο, ήθελα να είμαι ελεύθερος, να μην έχω κάποιον πάνω από το κεφάλι μου. Αργότερα βέβαια δεν μπορούσε να συνεχιστεί αυτό. Δύο χρόνια αργότερα βρήκα τον Στέλιο Κυριακίδη, στην Φιλοθέη, τότε δεν υπήρχε συγκοινωνία. Έπρεπε να διανύσω την μισή Αθήνα για να φτάσω εκεί. Γράφομαι λοιπόν στον Σύλλογο και ξεκινάω προπονήσεις. Ξεκίνησα με 1.500 μέτρα, τότε έγινε ένα Πανελλήνιο Πρωτάθλημα και έτρεξα, κατάλαβα ότι αυτό μου ταιριάζει.
Να σκεφτείς ότι δεν είχα παπούτσια με καρφιά όπως οι υπόλοιποι. Πήγα στο Μοναστηράκι και με 3δρχ πήρα παπούτσια αλλά έλειπαν καρφιά, δεν μπορούσα να βάλω καρφιά, τότε άνοιγαν την σόλα και σου έβαζαν καρφιά. Μου λέει τότε ο Στέλιος ο προπονητής μου «βρε τρελέ τι θα κάνεις;». Αυτό που έκανα ήταν Πανελλήνιο ρεκόρ που δεν μου το αναγνώρισαν, πρώτον γιατί ήμουν φτωχός και δεύτερον γιατί έπρεπε να έχω 3 χρονόμετρα, υποστήριξαν ότι τα 2 που είχα δεν ήταν αρκετά. Ο Στέλιος τους πήρε χαμπάρι, είδε την απογοήτευση μου, έρχεται λοιπόν και μου λέει;: «Σου έδωσαν μια αιτία να συνεχίσεις. Μην τα παρατήσεις ποτέ». Έτσι ξεκίνησα. Μετά έγινε η Εθνική ομάδα, η ομοσπονδία του ΣΕΓΑΣ ήθελε μαραθωνοδρόμους για την Εθνική Ομάδα. Ήμουν 18 χρονών πια, έτρεξα στα 30 χλμ και ήρθα 7ος. Κατάλαβε ο προπονητής μου Στέλιος Κυριακίδης, που είχε τεράστια πείρα και εγώ, ότι αυτό ήταν το αγώνισμα μου.
–Έχοντας ως προπονητή αυτόν τον σπουδαίο άνθρωπο και αθλητή σας είχε μιλήσει ποτέ για τον Μαραθώνιο που κέρδισε στην Βοστόνη;
‘Oταν ξεκίνησα να προπονούμαι μαζί του, ήμουν μικρός. Θυμάμαι όμως πολλά πράγματα από την σχέση μας. ΄Ηταν μεγάλη καρδιά, άνθρωπος αγαπητός, δοτικός. Λίγοι άνθρωποι είναι έτσι σήμερα. Ήταν μια ψυχούλα που ενδιαφερόταν για τα κοινά .Το στάδιο της Φιλοθέης, το έχτισε ο ίδιος. Ήταν ταχυδρόμος, το απόγευμα δούλευε στην οικοδομή και δεν πληρωνόταν, έπαιρνε δύο τούβλα, λίγο τσιμέντο, υλικά και έτσι έφτιαξε το στάδιο.
Πολύ σεμνός άνθρωπος, δεν ήταν φαφλατάς, έλεγε λίγα λόγια και σταράτα. Που να ξέραμε τότε τα πιτσιρίκια που προπονούμασταν μαζί του, ότι ο αδύναμος και υποσιτισμένος λόγο κατοχής Στέλιος Κυριακίδης, βγήκε πρώτος στον Μαραθώνιο της Βοστόνης και όταν ο Πρόεδρος Τρούμαν τον ρώτησε τι δώρο θέλει να του προσφέρουν είπε: «Για μένα δεν θέλω τίποτα .Για την Ελλάδα θέλω βοήθεια» Κατάφερε να συγκεντρώσει 250.000 δολάρια και 6 πλοία με ήδη πρώτης ανάγκης που ήρθαν στην Ελλάδα. Η ανθρωπιστική βοήθεια, το «Πακέτο Κυριακίδη» είναι μια πράξη που αποδεικνύει το μεγαλείο της ψυχής αυτού του ανθρώπου.
–Από άξιους προπονητές αποδεικνύεται ότι βγαίνουν άξιοι αθλητές. Προπονηθήκατε σκληρά για να φτάσετε τις διακρίσεις…
Έχω κάνει 54 Μαραθωνίους και έχω κερδίσει τους 17. Από τους πρώτους μικρούς αγώνες που έλαβα μέρος, από τον γύρω του σταδίου που διοργάνωνε η «Αθλητική Ηχώ» ,μέχρι τους Μαραθωνίους στην Ευρώπη που έλαβα μέρος η αίσθηση ήταν πάντα η ίδια. Ο Μαραθώνιος είναι ένα βίωμα, μια αγάπη που δεν ξεχνιέται. Ένας Μαραθώνιος χρειάζεται ψυχή, κουράγιο και προσήλωση. Έχω διακριθεί με το Mετάλλιο Αθλητικής Αξίας από την Μελίνα Μερκούρη, ως «πρόσωπο» του Εθελοντικού Ιδεώδους του Οργανισμού Νεολαίας και Άθλησης του Δήμου Αθηναίων από τον Γιώργο Καμίνη, παλαιότερα από τον Αντώνη Τρίτση.
Σε αυτή την προσπάθεια με τις ατέλειωτες ώρες προπόνησης, τα ταξίδια, τους αγώνες και την αποχή από το σπίτι, η οικογένεια σας ήταν το στήριγμα σας;
Eίχα πάντα το στήριγμα της γυναίκας μου Κωνσταντίνας. Είναι το καλύτερο κορίτσι που υπάρχει στον κόσμο, για μένα. Μου έδειξε τεράστια αφοσίωση και αγάπη. Ένας Μαραθώνιος για να προχωρήσεις μπροστά, δεν είναι μόνο ο τερματισμός, είναι όλη η προετοιμασία που κρατά μήνες και η προσήλωση που πρέπει να δείξεις. Χρειάζεται 60 με 80χλμ προπόνηση την εβδομάδα για να τερματίσεις υγιής. Δεν είναι παιχνίδι. Είχα ξεχάσει ότι είχα συγγενής και φίλους, ο καλύτερος φίλος μου ήταν ο δρόμος που είχα να ακολουθήσω.
–Ο γιός σας ακολούθησε τα αθλητικά σας βήματα;
O γιός μου ήταν αθλητής του Στίβου, ξεκίνησε από το Παλαιό Φάληρο, έκανε σπρίντερ 100-200 μέτρα, μετά πήγε στον Ολυμπιακό. Σπούδασε προπονητής αλλά δεν ήταν από τους τυχερούς να διοριστεί, τώρα δεν κάνει πια αυτό το επάγγελμα .Σε κάποιες κενές ώρες του συνεχίζει πάντα να προπονεί κάποια παιδάκια.
–Ενόψει του μεγάλου Μαραθωνίου της Αθήνας, τι μαθαίνει έναν μαραθωνοδρόμο η διαδικασία της προετοιμασίας;
Toν μαθαίνει να πειθαρχεί, να μην δειλιάζει, να αγαπάει αυτό που κάνει. Τον μαθαίνει επίσης να κάνει καλή διατροφή. Η διατροφή είναι το 60% της επιτυχίας του. Σε όλη την προετοιμασία πρέπει να παίρνει περισσότερος υδατάνθρακες και λιγότερες πρωτεΐνες. Πίνεις περισσότερο νερό για να γεμίσουν οι κυψέλες σου. Οι τελευταίες δύο εβδομάδες πριν τον αγώνα, δεν είναι τόσο κρίσιμες. Εγώ για παράδειγμα ήμουν πολύ αυστηρός στην δίαιτα μου, είχα αποβάλλει το κόκκινο κρέας από την διατροφή μου. Στους μαραθώνιους για μένα έπρεπε να περάσει το 20ο χλμ. για να πιώ νερό, είχε απόθεμα ο οργανισμός μου. Όσοι το αγνοούν αυτό δυσκολεύονται να τερματίσουν.
-Αληθεύει ότι χρειάζονται 3 μήνες προετοιμασίας- 5 φορές την εβδομάδα- 4 ώρες τρέξιμο;
O καθένας κάνει την προπόνηση του. Το λιγότερο που χρειάζεται προπόνηση είναι 60χλμ της εβδομάδα, αν θέλεις να λάβεις μέρος σε μαραθώνιο και να τερματίσεις υγιής.
–Πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν τα αθλητικά παπούτσια;
Mεγάλο ρόλο.Ένας αθλητής μαραθωνίου, πρέπει να αλλάζει παπούτσια κάθε έξι μήνες. Επειδή δεν υπάρχουν χωματόδρομοι για να τρέξεις, το πέλμα με τα πολλά χιλιόμετρα κάθεται, για αυτό χρειάζεται προσοχή, γιατί αλλιώς δημιουργούνται κράμπες στο πόδι και μυϊκοί πόνοι στην μέση.
–Πιο συνηθισμένοι τραυματισμοί για έναν μαραθωνοδρόμο είναι οι μυϊκοί και οι σκελετικοί;
Εξαρτάται τι ευαισθησία έχει ο καθένας. Όταν κάνεις σωστή γυμναστική και αποθεραπεία δεν τραυματίζεσαι σοβαρά. Οι συχνότεροι και σοβαρότεροι τραυματισμοί είναι στην σπονδυλική στήλη και στους μύες των ποδιών. Σημασία έχει να προσέχεις πολύ την περίοδο της προετοιμασίας και να μην καταπονείς τον εαυτό σου.
–Το τρέξιμο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας σας. Ξυπνάτε κάθε πρωί με όρεξη για ζωή και καλή διάθεση;
Δεν ξυπνάω όλα τα πρωινά με όρεξη, υπάρχουν και πρωινά που είναι βαρετά αλλά μόλις βγω έξω από το σπίτι, αρχίζει και αλλάζει η διάθεση μου. Κάνω ακόμα 5-6χλμ την μέρα, έχω ένα χρονόμετρο μαζί μου και παρακολουθώ.Το σίγουρο είναι ότι αν μια μέρα δεν βγω για τρέξιμο ανησυχεί η σύζυγος, σου λέει κάτι συμβαίνει, δεν είναι καλά. Ξέρει καλά ότι το τρέξιμο είναι το φάρμακο της ζωής μου.
–Με όλη αυτή την εμπειρία που έχετε και τις διακρίσεις δεν σας έγινε ποτέ πρόταση από κάποιο αθλητικό οργανισμό να εργαστείτε ως προπονητής;
Δεν μου έγινε ποτέ πρόταση, βλέπεις η ασθένεια της κλίκας είναι αγιάτρευτη. Παρόλα αυτά ασχολήθηκα σε εθελοντική βάση. Επί 15 χρόνια ήμουν στον εθελοντισμό του Δήμου Αθηναίων.
-Πρόταση από τον Δήμο Αλίμου δεν είχατε ποτέ για να υλοποιήσετε τις ιδέες σας;
Είχα κάνει παλαιότερα επί άλλης Δημαρχίας κάποιες προτάσεις αλλά δεν υλοποιήθηκαν, δεν προχώρησαν. Θα μπορούσαμε να βγάλουμε κόσμο από τα καφενεία και να τους δώσουμε την χαρά της ζωής. Να διοργανώσουμε μικρές ημερίδες φιλανθρωπικού χαρακτήρα, να διοργανώσουμε Μαραθώνιο στον Άλιμο. Είχα πάρα πολλές ιδέες αλλά δεν υπήρχε καμιά δυστυχώς όρεξη από τους ιθύνοντες. Τώρα που το σκέφτομαι, ίσως είναι ο μoναδικός Δήμος ,που αν και ανήκω σε αυτόν, δεν ασχολήθηκε ποτέ με τα όσα έχω προσφέρει στον αθλητισμό.
–Δεν σας στεναχωρεί αυτό; Eίστε ένας αθλητής που λάβατε μέρος ως κριτής στους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004 και στο Παγκόσμιο του 2006…
Ο Γιάννης Ρίτσος λέει: «αυτό το χώμα είναι δικό τους και δικό μας». Αυτό το χώμα είναι δικό μας γιατί εμείς κάθε πρωί το ποτίζουμε με τον ιδρώτα μας και βγαίνουν τα λουλουδάκια και μας καλωσορίζουν με το άρωμα τους. Αυτό πιστεύω. Το τρέξιμο είναι η αγάπη μου. Είναι βίωμα τρόπος ζωής. Το 2004 έλαβα μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες ως κριτής. Ήμουν και λαμπαδηδρόμος στην Ολυμπιακή φλόγα, έβαλα την αποστολή των Εθνικών ομάδων στο Ολυμπιακό Στάδιο. Τότε είπα μέσα μου « Πρέπει να κλείσω αυτό το κεφάλαιο. Είμαι γεμάτος από αγάπη, από αισθήματα». Παρόλα αυτά το 2006 ήμουν στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, το 2010 έτρεξα τον τελευταίο μου Μαραθώνιο. Συνεχίζω να τρέχω για μένα, γιατί αυτή είναι η χαρά και το νόημα της ζωής μου. Είμαι ευτυχισμένος και γεμάτος με όσα έχω καταφέρει. Σημασία λοιπόν είναι να είσαι ευτυχισμένος με αυτό που κάνεις.
–Αν σας ζητούσα για το τέλος της συνέντευξης μας, να επιλέγατε να μου πείτε ποια κατά την γνώμη σας είναι η αξία του Μαραθωνίου για τους Έλληνες και την Ελλάδα, με ποιο δάφνινο στεφάνι λέξεων θα στεφανώνατε τους αθλητές του συγκεκριμένου αθλήματος;
O Μαραθώνιος είναι η ιστορία μας. Είναι γνωστό ότι ο αγώνας ονομάστηκε έτσι από την ιστορική διαδρομή του Αθηναίου στρατιώτη που μετά την μάχη του Μαραθώνα, έτρεξε να μεταφέρει στην Αθήνα τα νικητήρια νέα «νενικήκαμεν». Αναβίωσε το 1896 από τον ιδρυτή των σύγχρονων Ολυμπιακών αγώνων Πιέρ ντε Κουμπερτέν. Ο Μαραθώνιος λοιπόν είναι το αναπόσπαστο κομμάτι του Έλληνα, είναι το κομμάτι του πάζλ της Εθνικότητας μας. Είναι κομμάτι της ιστορίας μας. Όλοι, αγωνιζόμενοι και εθελοντές είναι ευλογημένοι που μπορούν και συμμετέχουν σε ένα τόσο μεγάλο γεγονός. Μην ξεχνάμε ότι ο κλασικός ή Αυθεντικός Μαραθώνιος Αθηνών είναι ο διεθνής ετήσιος αγώνας Μαραθωνίου της Ελληνικής πρωτεύουσας. Το κορυφαίο αθλητικό γεγονός της χώρας και την οργανωτική ευθύνη την έχει ο ΣΕΓΑΣ.
