Γράφει η Ζέτα Φλισκανοπούλου
Με μια αλληλουχία χορευτικών κινήσεων η χορογράφος Μαρία Λυραράκη μας ταξιδεύει στον τρόπο που κινήθηκε όλα αυτά τα χρόνια στο stage. Σηματοδοτώντας τον χώρο, τον χρόνο, δίνοντας ενέργεια και σχήμα, μ’ ένα συμβολικό απόσταγμα αλληλουχίας χορευτικών κινήσεων που καθορίζουν αυτό που είναι, μας αποκαλύπτεται.
Ταλαντούχα και πιο ευθύς από πολλούς άλλους που έχουμε συναντήσει, μας μιλά για κάθε χορογραφία της ,από την Eurovision, το Your Fame Sounds Familiar μέχρι το Mad και περιμένει την στιγμή, που θα υποδεχτεί τους μαθητές της στη σάλα της σχολής χορού της Dance with me. Θυμάται τον ξέφρενο χορό της δίπλα στον Σάκη Ρουβά με το “Shake it” στην Ευrovison το 2004, την συνεργασία της με σπουδαίους καλλιτέχνες, τα ευτράπελα επί σκηνής και μας αποκαλύπτει την ιδιαίτερη σχέση της με τον κουμπάρο της Φωκά Ευαγγελινό.
Συγκινείται όταν σκέφτεται τους μαθητές της, μας μιλά για τις ιδιαίτερες σχέσεις εμπιστοσύνης που έχει αναπτύξει με τους γονείς τους και μας παρασύρει σ’ ένα χορευτικό ταξίδι που αποκτά αντοχή στο χρόνο και έχει την δική του πολιτισμική αξία.
Απαλλαγμένη από οποιεσδήποτε μορφές στερεοτυπικής φιγούρας μας μεταφέρει στον ζωντανό χαρακτήρα του χορού, μιλώντας για σπουδαίες συνεργασίες (Χάρη Μανταφούνη, Δημήτρη Παπάζογλου, Φωκά Ευαγγελινό) αλλά και χορογραφίες καλλιτεχνών που τους παραχωρούσε πάντα την δυνατότητα για πρωτοβουλία και προσωπική έκφραση.
-Αποφοιτήσατε από την Κρατική Σχολή Ορχηστρικής Τέχνης. Μια σχολή που χρειάζεται πειθαρχία και σκληρή δουλειά. Τι θυμάστε πιο έντονα από την περίοδο φοίτησης σας;
Έδωσα εξετάσεις για το φυτώριο της Κρατικής Σχολής Ορχηστρικής Τέχνης ενώ πήγαινα ακόμα σχολείο και πραγματικά πέρασα από σπόντα. Πήγα με μια φίλη, πέρασα εγώ ενώ εκείνη κόπηκε. Δώσαμε εξετάσεις 270 άτομα και πέρασαν οι 17.Ξεκινήσαμε έχοντας ένα απαιτητικό πρόγραμμα μαθημάτων, ιστορία τέχνης, ιστορία μουσικής, ανατομία, ψυχολογία και ατέλειωτες ώρες χορού. Τότε έδιναν μεγάλη βάση στο μπαλέτο, τώρα δίνουν στο σύγχρονο χορό. Εκείνη την περίοδο αποφοίτησαν από την σχολή σπουδαίοι χορευτές, μεταξύ αυτών και ο Κωνσταντίνος Ρήγος.
-Για να επιστρέψουμε όμως στη δική σας πορεία. Από το μπαλέτο του Φωκά Ευαγγελινού, βοηθός χορογράφου και χορογράφος πολλών καλλιτεχνών, πολλές συμμετοχές στη Eurovision, στενή συνεργάτης για πολλά χρόνια του Ant1 στο «Your face sounds familiar» και ιδιοκτήτρια της σχολής χορού “Dance with me».Το stage θέλει κότσια.
Πραγματικά αξιόλογες συνεργασίες, πολύ καλές δουλειές. Ειδικά στο Your Face Sounds Familiar έκλεισα τέσσερις σεζόν .Μέχρι πριν τρία χρόνια ήμουν εκεί. Πολύ απαιτητική παραγωγή, εξαιρετικοί καλλιτέχνες και υπάρχει τεράστια προσπάθεια στο να βγει αυτό το αποτέλεσμα. Οι συμμετέχοντες πρέπει μέσα σε 3 μέρες να φτάσουν και να παρουσιάσουν μια εικόνα ,που οι καλλιτέχνες είχαν μήνες να προετοιμαστούν για το αποτέλεσμα επί σκηνής. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι ο Άρης Πλασκασοβίτης, όταν έκανε το ‘Shake it” του Ρουβά, έκανε από το πρωί ως το βράδυ προπόνηση με μια δασκάλα ενόργανης για να μάθει την ανάποδη κολοτούμπα, που έκανε ο Ρουβάς.
–To 2004 κάνατε ένα ξέφρενο χορό με την Irina Mansutova δίπλα στον Σάκη Ρουβά που τραγουδούσε και χόρευε το “Shake it” στην Eurovision. Πολλές πρόβες, πολλές ώρες δουλειάς, χωρίς μπάτζετ και στήριξη. Νιώθατε πριν έρθει το αποτέλεσμα και η επιτυχία αυτής της παρουσίας, ότι απλά πηγαίνατε βόλτα στη Κωνσταντινούπολη;
Θεωρώ ότι το σημαντικότερο γεγονός ήταν ότι κάναμε μια σπουδαία εμφάνιση τρεις άνθρωποι επί σκηνής. Δεν ήταν απλά ο Σάκης πλαισιωμένος από δυο χορεύτριες. Ήταν μια εμφάνιση για τρεις. Ήμασταν μια δεμένη ομάδα και για αυτό έμεινε τόσο έντονα στον κόσμο. Είχαμε μεγάλη ψυχή και μηδενικό μπάτζετ. Ήταν μια καταλυτική στιγμή για να μάθει επιτέλους ο κόσμος τα ονόματα των χορευτών.
-Είναι αλήθεια ότι κάθε φορά που τυχαίνει να παίζετε το βίντεο από αυτή σας την παρουσία, νιώθετε το ίδιο άγχος;
Με πιάνει μια ταχυπαλμία. Ήταν τόσο έντονο αυτό που ζήσαμε τότε, που και το τραγούδι να ακούσω μόνο, ζω την στιγμή σαν ντεζαβί.
-Πολλοί έψαξαν μετά από χρόνια να βρουν την Irina,χωρίς να τα καταφέρουν. Εσείς κρατήσατε επαφή μαζί της;
Είμαι κουμπάρα με την Irina.Κάναμε κάποιες εμφανίσεις μετά την Eurovision με τον Σάκη, μετά δεν ασχολήθηκε. Έκανε οικογένεια, αφιερώθηκε σε αυτή και το παιδάκι της. Δεν ασχολήθηκε ξανά με τα Social.
-Ποιο ήταν το μεγαλύτερο άγχος σας κάνοντας το πρώτο επίσημο βήμα στον επαγγελματικό στίβο;
Δεν είχα κανένα άγχος, γιατί είχα πάρα πολύ καλούς συνεργάτες. Ήμουν στην ομάδα του Χάρη Μανταφούνη, του Δημήτρη Παπάζογλου. Ο Φωκάς όταν ξεκινήσαμε να συνεργαζόμαστε ήταν το νούμερο ένα. Μας προστάτευε, μας πρόσεχε, μας είχε πάντα σε πολύ καλές δουλειές, με καλούς τραγουδιστές. Μεγάλα χορευτικά σόου, μεγάλα μπάτζετ, μεγάλος αριθμός χορευτών .Είχαμε τόσο πολύ δουλειά που το άγχος μας ήταν πότε θα καταφέρουμε να πάμε διακοπές. Για οχτώ συνεχόμενα χρόνια δεν είχα καταφέρει να κάνω διακοπές. Αν τότε ήμασταν επαγγελματικά στο 10 τώρα είμαστε στο 4 με το ζόρι.
–Tρια χρόνια μετά την πρώτη σας επαφή με την Eurovision , το 2007 επιμεληθήκατε την χορογραφία του Σαρμπέλ, στο τραγούδι «Γεια σου Μαρία», ακολούθησε η Καλομοίρα το 2008 με το “Secret Combination”, η Koza Nostra με τον Αγάθωνα στο «Alcohol is free”το 2013 ,οι Argo με το ‘Utopian Land” η Μαρία Έλενα Κυριακού στο «one last breath”. Ποια ήταν η πιο δύσκολη χορογραφία;
Δεν ήταν ακριβώς δύσκολη, απλά οι Argo ήταν αρκετά άπειροι να σταθούν στην σκηνή, έπρεπε να τους εξηγήσω περισσότερα πράγματα στην κινησιολογία, ακόμα και το που έπρεπε να κοιτάνε.
-Πως φτάνετε στο τελικό αποτέλεσμα μιας χορογραφίας. Έχει να κάνει με το ποιόν καλλιτέχνη έχετε να συνεργαστείτε;
Έχει να κάνει με την αίσθηση που σου βγάζει το τραγούδι , τον ρυθμό, τον καλλιτέχνη που προσπαθείς να στηρίξεις. Δεν προσπαθείς να τον κάνεις χορευτή, προσαρμόζεις την χορογραφία πάνω του για να είναι άνετος με αυτό που έχει να κάνει.
-Έχει τύχει να χορογραφήσετε κάποιον που δεν είχε ρυθμό;
Ναι και μάλιστα ήταν τραγουδιστής. Απόρησα, πως μπορεί να τραγουδάει χωρίς να έχει καμία σχέση με τον ρυθμό. Εκεί με κάποιες κινήσεις, κάποια τρυκ προσπαθείς να βοηθήσεις, να τον στηρίξεις.
-Ανατρέχοντας στο παρελθόν και έχοντας συνυπάρξει χορευτικά με τον Σάκη Ρουβά για πάρα πολλά χρόνια, ποια ήταν η πιο απρόβλεπτη χορευτική στιγμή μαζί του επί σκηνής;
Στο Ρεξ είχε ένα εξοπλισμό με έναν γάντζο και έπρεπε να κατέβει από το ταβάνι σαν να πετάει και να προσγειωθεί στην σκηνή. Έμεινε δυο μέτρα πάνω από το stage, κάτι συνέβη με τον μηχανισμό, γυρνούσε γύρω από τον εαυτό του, δεν μπορούσε να κατέβει και τραγουδούσε « Όλα καλά», χωρίς τίποτα να είναι στην πραγματικότητα καλά. Κάποια άλλη φορά του είχα ρίξει κατά λάθος μπουνιά κάτω από το σαγόνι ,με αποτέλεσμα να φύγει το κεφάλι του σε άλλη κατεύθυνση.
–O Σάκης θα μπορούσε να ήταν εκτός από τραγουδιστής, ένας σπουδαίος επαγγελματίας χορευτής;
Άνετα, είναι όχι μόνο πολυτάλαντος και δουλεύει σαν σκυλί, είναι πρωταθλητής σε ότι και αν βάλει στόχο.
–Αν σας ζητούσα να μου επιλέξετε από τον μουσικό χώρο πέντε τραγουδιστές με εξαιρετικό χορευτικό ταλέντο, ποιους θα διαλέγατε;
Φουρέιρα, Παπαρίζου, Καλομοίρα και από τον ευρύτερο καλλιτεχνικό χώρο τον Άρη Πλασκασοβίτη, τον Κρατερό Κατσούλη, την Κόνυ Μεταξά, την Βίκη Σταυροπούλου, που έχει απίστευτη αντίληψη ρυθμού και κίνησης. Μου είναι πολύ συμπαθής και μου βγάζει απίστευτη θετικότητα
–Yπάρχουν άνθρωποι του καλλιτεχνικού χώρου που έχετε ιδιαίτερη σχέση και έχετε ξεχωρίσει;
Ο Σαρμπέλ, η Καλομοίρα, ο Σάκης Ρουβάς, η Έλενα Παπαρίζου, ο Φωκάς είναι πολύ κοντινοί μου άνθρωποι. Χαθήκαμε το τελευταίο διάστημα λόγο Covid και επειδή έπεσα με τα μούτρα στο άνοιγμα της σχολής χορού μου, ανυποψίαστη για το τι θα ακολουθούσε.
-Γνωρίζω ότι με τον Φωκά Ευαγγελινό εκτός από κοινά μουσικά βήματα, σας συνδέουν και σημαντικά βήματα ζωής. Θέλετε να μου μιλήσετε για αυτή την ιδιαίτερη σχέση.
Είμαστε κουμπάροι, έχει βαφτίσει τον γιό μου Άγγελο, είναι φίλος, είναι το στήριγμα μου. Μην ξεχνάς ότι συνεργαστήκαμε από το 1996-2008. Είναι πάντα δίπλα μου. Σε αυτή την περίοδο μάλιστα στην φάση που είμαστε, δίνουμε ο ένας στον άλλο «παρηγοριά στον άρρωστο». Όλοι έχουμε πληγεί, δεν έχει κανείς διαφορετικά προνόμια, ούτε χρίζει διαφορετικής αντιμετώπισης.
-Ο γιος σας χορεύει και αν όχι θα τον παροτρύνατε να ασχοληθεί με τον χορό;
Δεν χορεύει είναι ταγμένος στον αθλητισμό. Ήταν στην εθνική καταδύσεων και τα τελευταία χρόνια κάνει άλμα επί κοντό. Δεν θα τον παρότρυνα για κανέναν λόγο να ασχοληθεί επαγγελματικά με τον χορό.
-Η κυβέρνηση στα πλαίσια προστασίας για τον covid έκλεισε τις σχολές χορού τον Νοέμβριο και σας άνοιξαν 15 Ιουνίου, για να κλείσετε στις 30 Ioυνίου. Φαντάζομαι ότι η ένταξη σας στο σχέδιο αποζημίωσης, δεν σας βοήθησε ουσιαστικά-ένα εξάμηνο χωρίς έσοδα αλλά με βασικά έξοδα (ενοίκια, λογαριασμούς, συντήρηση χώρου)…
Κλείσαμε 2 Νοεμβρίου και μας άνοιξαν στις 15 Ιουνίου. Δεν υπάρχει λογική. Πληρώναμε τα πάντα, ΕΦΚΑ, λογιστήρια, υποχρεώσεις ,από τις επιστρεπτέες τα μισά έπρεπε να τα δώσω πίσω. Στο επίδομα επανεκκίνησης για τις πληττόμενες επιχειρήσεις, δεν είμαστε καν μέσα.
¨Ήρθε από το Υπουργείο Πολιτισμού ένα ΦΕΚ για το πώς πρέπει να λειτουργήσουμε και μας επιβάλλει να φορούν οι μαθητές μάσκες. Ας βγει επίσημα ένας γιατρός να μας πει πως μπορεί ένα παιδί να χορέψει με μάσκα. ¨Όταν χορεύεις αναπτύσσεις σφυγμούς και ψάχνεις παραπάνω οξυγόνο απ΄ αυτό που σου προσφέρει ο χώρος, θα βάλεις και μάσκα από πάνω.
-Για να πάρει ο εκάστοτε ιδιοκτήτης σχολής χορού την πιστοποίηση για την αναγνώριση της, χρειάζεται χρόνος, κόπος και χρήμα. Θέλετε να μας το εξηγήσετε ,για να καταλάβουμε ότι ανεξαρτήτου κυβέρνησης, στο λεξιλόγιο του κράτους κάποιες έννοιες δεν υφίστανται.
Για να γίνεις αναγνωρισμένη σχολή από το κράτος σου ζητάει πάρα πολλά πράγματα, κατάλληλο εξαερισμό, φωτισμό, μπάρες, ειδικό πάτωμα ,που κοστίζει για να μην τραυματίζονται τα πόδια των παιδιών, και πολλά άλλα. Περνάς ειδική επιτροπή και αφού πληρώνεις όλα αυτά, έρχεται και σου λέει « Αν έχεις χώρο να κάνεις εξωτερικά τα μαθήματα χορού, ακόμα καλύτερα» Σου ακυρώνει όλα αυτά που έχεις πληρώσει και σου λέει: « πήγαινε στο οικόπεδο πάνω στο χώμα να διδάξεις μπαλέτο.» Τρελαίνεσαι ή δεν τρελαίνεσαι;
-Σας συγκινεί η γενναιότητα των μαθητών σας να μην βλέπουν τις δυσκολίες που έχει αυτή η δουλειά και το αβέβαιο μέλλον τους ως χορευτές και να αγαπούν με τόσο πάθος τον χορό;
Με συγκινεί ότι τα παιδιά είναι υποστηρικτικά και ανυπομονώ να ανοίξω την σχολή χορού τον Σεπτέμβρη, γιατί με αυτές τις συνθήκες δεν την άνοιξα, να τα βάλω στην αίθουσα να χορέψουν ξανά. Απλά, είναι τρομακτικό να πρέπει να περιμένεις να δεις πότε θα σου επιτρέψουν να κάνεις πράγματα. Ειλικρινά δεν ξέρω αν θα μας επιτρέψουν να γυρίσουμε ποτέ σ΄αυτό που ξέραμε, στην ρουτίνα που είχαμε.
-Πιστεύετε ότι ο Covid 19 φόβισε γονείς και παιδιά και δύσκολα θα επιστρέψουν στις σχολές χορού;
Μετά την πρώτη καραντίνα υπήρξε ένα μεγάλο ποσοστό που φοβήθηκαν να έρθουν αλλά υπήρξαν και άλλοι που είχαν τόσο ανάγκη να ξεσκάσουν απ΄ότι συνέβαινε. Οι γονείς διαμαρτύρονταν ότι τα παιδιά βαρέθηκαν, κουράστηκαν, πάχυναν, δεν μπορούσαν να εκτονωθούν. Έμειναν ενάμιση χρόνο μπροστά σ’ έναν υπολογιστή.
-Υπάρχει κάτι που σας έχει συγκινήσει έντονα από την επαφή σας με τα παιδιά και τους γονείς όλα αυτά τα χρόνια;
Είναι πάρα πολλές οι στιγμές. Αυτή την δύσκολη περίοδο που περάσαμε τα παιδιά όλο αυτό το διάστημα έκαναν βιντεάκια, τα ανέβαζαν στο instagram. Θυμάμαι επίσης μαμά μαθητριών μου από τον Άλιμο, την Κική που ένα μεγάλο διάστημα που δίδασκα στην Αργυρούπολη και μετά έφευγα για μαθήματα σε άλλη σχολή χορού στα Μελίσσια, όλα αυτά πριν ανοίξω την δική μου σχολή χορού, μου έφερνε φαγητό σε τάπερ για να προλαβαίνω να τρώω.
-Σας συγκινεί η γενναιότητα των μαθητών σας να μην βλέπουν τις δυσκολίες που έχει αυτή η δουλειά και το αβέβαιο μέλλον τους ως χορευτές και να αγαπούν με τόσο πάθος τον χορό;
Με συγκινεί ότι τα παιδιά είναι υποστηρικτικά και ανυπομονώ να ανοίξω την σχολή χορού τον Σεπτέμβρη(γιατί με αυτές τις συνθήκες δεν την άνοιξα) να τα βάλω στην αίθουσα να χορέψουν ξανά. Απλά, είναι τρομακτικό να πρέπει να περιμένεις να δεις πότε θα σου επιτρέψουν να κάνεις πράγματα. Ειλικρινά δεν ξέρω αν θα μας επιτρέψουν να γυρίσουμε ποτέ σ΄αυτό που ξέραμε, στην ρουτίνα που είχαμε.
-Στην προσωπική σας ζωή υπάρχει κάποιος άνθρωπος δίπλα σας, αυτή την δύσκολη περίοδο;
Είμαι καλά, έχω έναν άνθρωπο που με στηρίζει και με βοηθάει να ξεπερνάω τις δύσκολες καταστάσεις.
