«Ξεχάσαμε ως άνθρωποι να αγαπάμε και να ακουμπάμε στην ψυχή του άλλου»
Δεν ξέρω ποιος θεωρείται «χαρισματικός» παπάς, ξέρω όμως ότι όταν ο πάτερ Νικόλαος σε κοιτά στα μάτια και μιλά στην ψυχή σου, εκείνη γαληνεύει. Νιώθεις ότι έχεις λόγο ύπαρξης ως άνθρωπος και το καλό πλημμυρίζει κάθε κύτταρο σου. Ξέρω ότι όταν ο γιός μου, τον ρώτησε στην συνέντευξη, αν η πρώτη μητέρα και πατέρας όλων των παιδιών ήταν ο Χριστός και η Παναγίτσα, συγκινήθηκε και όταν του είπε να πίνει μουρουνέλαιο για να μην πεθάνει, γέλασε μέχρι δακρύων. Γιατί ο πάτερ Νικόλαος ζει ανάμεσα μας και αφουγκράζεται τις ανάγκες και τα θέλω των ανθρώπων. Κατανοεί, παρηγορεί, συμβουλεύει αλλά και αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει στις ζωές όλων μας. «Ο πόλεμος είναι μεγάλος από παντού, πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα μας και να μην φοβόμαστε. Πρέπει να αποδεχτούμε την φύση μας που είναι ως άνθρωποι να αγαπάμε και να καταλάβουμε πως η συνάντηση του Χριστού με τον άνθρωπο στην εκκλησία, είναι το γεγονός. Αυτό που λείπει πια είναι να αγαπάμε και να ακουμπάμε ο ένας στην ψυχή του άλλου»
–Μια νέα σχολική χρονιά ξεκίνησε και οι μαθητές επέστρεψαν στο σχολείο τους και στην μαθητική τους ζωή .Ο σχολικός αγιασμός πραγματοποιήθηκε για την ψυχική, πνευματική και σωματική ωφέλεια των παιδιών ,των δασκάλων και των οικογενειών τους .Αυτό το αντιλαμβάνονται οι μαθητές;
Πρώτα απ’ όλα και το σημαντικότερο τελικά στην ζωή όλων μας είναι να καταλάβουμε αν θέλουμε τον Χριστό ή όχι στην ζωή μας και όχι ως μια χρησιμότητα, τον θέλω για να μου τα πάει καλά, διότι οι πολλοί σκέφτονται αυτό το πράγμα και δεν είναι βέβαιο αυτό. Ο Χριστός δεν είναι ένα χρήσιμο όν. Λέμε στα παιδιά μας «είναι πολύ καλό να είσαι με τον Χριστό γιατί θα στα πάει καλά στην ζωή σου», συγχωρέστε με, αυτό είναι λάθος. Ο Χριστός είναι μια σχέση, είναι κάποιος που με αγαπάει και προσπαθώ να τον αγαπήσω και εγώ. Αν ξεκαθαρίσουμε μέσα μας αυτή την σχέση και πως ο Θεάνθρωπος είναι ο καλύτερος μας φίλος, τότε θα αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε και την σημασία όλων των μυστηρίων, του αγιασμού, της νηστείας, της εξομολόγησης.
–Πιστεύετε ότι μέσα μας δεν είναι ξεκάθαρη αυτή η σχέση;
Πιστεύω ότι όλη η Ελλάδα ζει με ένα μεγάλο δίλημμα, δεν έχουμε αποφασίσει ούτε σαν κράτος, ούτε σαν Έλληνες. Είμαστε με το ένα πόδι στην Ανατολή και το άλλο στην Δύση. Όταν το 1981 μπήκαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση η περίφημη Le Monde έγραψε: καλωσορίζουμε στην Ευρώπη τη χώρα της «Φιλοκαλίας». Δηλ. τη χώρα που μπορεί να μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε τους Πατέρες της Εκκλησίας και το βαθύτερο νὀημα για τη ζωή. Το κάναμε; Εμείς, αντί να φωτίσουμε τους Ευρωπαίους, αντιγράψαμε μόνο αυτά που μας βλάπτουν και τώρα ψαχνόμαστε αν θα κάνουμε προσευχή στο σχολείο, αν θα κάνουμε αγιασμό, πως θα διδάξουμε τα θρησκευτικά; Η αλήθεια όμως είναι μία και αυτή αναπαύει τον άνθρωπο.
– H αλήθεια λοιπόν είναι πως πρέπει να βρισκόμαστε κοντά στον Χριστό και πως οι μαθητές η σχολική κοινότητα και οι οικογένειες πρέπει να είναι κοντά στην Εκκλησία; Κατανοούν ότι η εκκλησία είναι το σπίτι τους, η μητρική τους αγκαλιά;
Mέσα από αυτό το τρεχαλητό, την ανασφάλεια, το άγχος και την ένταση των ανθρώπων με τα χίλια δύο προβλήματα, δεν είναι εύκολο να καθαρίσει το μυαλό και να δουν κάποια πράγματα. Πολλοί που πιστεύουν, ξέρουν ότι στην εκκλησία θα βρουν μια ηρεμία και μια γαλήνη και την βρίσκουν. Γιατί είναι γεγονός ότι όταν βρεις την αλήθεια γαληνεύει η ψυχή σου. Ας αναρωτηθούμε γιατί μας αγαπάει ο Χριστός, γιατί ανέβηκε στον σταυρό για εμάς, αφού κάθε μέρα τον προδίδουμε; Γιατί η πραγματική αγάπη δεν έχει γιατί. Η μεγάλη σύγχρονη τραγωδία είναι ότι στην φύση του ανθρώπου είναι να αγαπάει αλλά δεν αγαπάει πια. Δεν αγαπάμε.
– Θεωρείτε ότι οι νέοι το βιώνουν αυτό σε μεγαλύτερο βαθμό με τον τρόπο που μεγαλώνουν, που απομονώνονται που ξεχνούν να μιλήσουν και να πουν τι αισθάνονται;
Αυτό που αντιλαμβάνομαι μιλώντας με τους νέους είναι πόσο δύσκολες έχουν γίνει πια οι φιλίες, όλοι περιμένουν κάτι από τον άλλο. ¨Έχουν επίσης τεράστιο πρόβλημα όσοι βρίσκονται κοντά στην εκκλησία, τρόπο τινά, δέχονται ένα ιδιότυπο bulling.
Έχουν τεράστιο πρόβλημα να πουν ακόμα και ότι νηστεύουν, οι συνομήλικοι τους θα τους ειρωνευτούν, θα τους κοροϊδέψουν. Η ιστορία μας δείχνει ότι πάντα έτσι ήταν. Ο Χριστιανισμός ήταν το αλάτι της γης, ήταν το λίγο που νοστίμευε το φαγητό. Οφείλουμε να πιστέψουμε στην Ανάσταση και στον Χριστό και να προχωρήσουμε αυτό τον δρόμο που γίνεται όλο και πιο δύσκολος. Θυμάμαι ένα φοβερό περιστατικό στις πράξεις των Αποστόλων .
Συνέλαβαν τους μαθητές για τρίτη, τέταρτη φορά και τους είπαν «δεν είπαμε να μη μιλάτε για αυτόν τον άνθρωπο, που τον σταυρώσαμε, που ήταν ψεύτης….» Βγήκε λοιπόν ο Απόστολος Πέτρος που ήταν πιο θαρραλέος και είπε: «Εμείς δεν μπορούμε να κρύψουμε την αλήθεια», τότε εμφανίστηκε ένας φαρισαίος νομοδιδάσκαλος ο Γαμαλιήλ και είπε: « Αν και αυτούς τους σταυρώσουμε θα μεγαλώσουμε το κίνημα αυτό. Δεν είναι λύση να σταυρώνουμε όποιον είναι αντίθετος με εμάς. Αν αυτό που πιστεύουν και κηρύσσουν είναι ψέμα, θα σβήσει από μόνο του, αν είναι αλήθεια θα μείνει στους αιώνες».
Αυτό το περιστατικό είναι η απάντηση για το τι είναι ο Χριστός στην ζωή μας. Η ένσταση μου είναι ότι εγώ δέχομαι ότι εσύ μπορεί να μην πιστεύεις, εσύ γιατί δεν δέχεσαι την πίστη μου που για μένα είναι κάτι ιερό. Τα νέα παιδιά δυσκολεύονται στο όνομα της δημοκρατίας και της προοδευτικότητας.
– Η αλήθεια είναι λοιπόν μία αλλά δεν την δεχόμαστε;
O Ντοστογιέφσκι είπε: « Aν όλα αυτά είναι ψέμα, εγώ προτιμώ να είμαι με τον Χριστό που με αγαπάει παρά με την αλήθεια». Δεν είναι όμως ψέμα, γιατί τότε όλο αυτό θα είχε εκπέσει. Πόσα ακούσαμε κατά καιρούς… οι Κώδικες του Νταβίντσι, τα κρυφά Ευαγγέλια, οι κινηματογραφικές ταινίες που διαστρεβλώνουν την αλήθεια. Όλα έπεσαν στο κενό… Η αλήθεια μένει και εμείς δεν θέλουμε να την δεχτούμε.
– Μήπως χάσαμε τα κέντρα της ζωής μας, τις ισορροπίες και τώρα ψάχνουμε τον δρόμο;
Πρώτα ο Χριστός, μετά η οικογένεια και μετά η δουλειά. Αυτά είναι τα τρία στρατηγικά σημεία στην ζωή μας. Αν μπερδέψουμε τα κέντρα στην ζωή μας, τελειώσαμε. Αν αυτά μπερδευτούν αλλάζουν οι ισορροπίες, οι άνθρωποι δουλεύουν πια από το πρωί ως το βράδυ, γυρίζουν εξουθενωμένοι, αν δεν γεμίσουν τις «μπαταρίες» τους, την ψυχούλα τους, πόσο θα αντέξουν; Θα καταλήξουν στα ψυχοφάρμακα. Έχουμε ανάγκη την σχέση με τον Χριστό. Ξεχάσαμε να αγαπάμε. Είναι τέτοια η πίεση που δεχόμαστε, που αν δεν έχουμε ισχυρές βάσεις και αντιστάσεις δεν θα τα βγάλουμε πέρα.
–Συνειδητοποιεί ο κόσμος πια την βαθιά ανάγκη να πιστέψει σε κάτι;
Ο Χριστός είναι πάνω απ’ όλα μία σχέση. Με αγαπάει, προσπαθώ να Τον αγαπήσω. Η σχέση αυτή γεμίζει την ψυχή μου. Που θα βρω τον Χριστό; Μα, που αλλού, στην Εκκλησία. Εκκλησία και Χριστός είναι ένα και το αυτό.
Η θεία Λειτουργία, ας πούμε, είναι ο Χριστός παρών. Σε κάθε θεία Λειτουργία ο Χριστός ξαναγεννιέται, κηρύττει, ανεβαίνει στον Γολγοθά, σταυρώνεται, ανασταίνεται… Γι αυτό ο μακαριστός γέροντας Αιμιλιανός είχε πει: «Η Θεία Λειτουργία είναι ένα παράθυρο. Βλέπεις λίγο τον ουρανό και τον Θεό, γεμίζει η ψυχή σου και το ξανακλείνεις». Τι όμορφο, τι αληθινό!!
H νηστεία τι είναι; Να μπορώ να επικρατήσω εγώ στα πράγματα του κόσμου τούτου και όχι τα πράγματα σε μένα. Εμείς νομίζουμε ότι η ουσία των πραγμάτων είναι τα πράγματα του κόσμου τούτου. Κι αυτά σιγά σιγά μας καταπίνουν… Πως θα ξεφύγω από αυτό; Με τη νηστεία.
Το μυστήριο της εξομολόγησης. Έχουμε πάθη, φιληδονία, εγωισμό, φιλοδοξία, φιλαργυρία και δεν τολμάμε να τα αναγνωρίσουμε. Τα καλύπτουμε λέγοντας ότι οι άλλοι τα έχουν. Τα καταθέτω στον ιερέα και με τις συμβουλές του, την προσευχή του, με βοηθάει να παλέψω. Η εξομολόγηση είναι το γκρέμισμα του image, αυτό θέλει πολύ δύναμη. Η ζωή μας έγινε ένα facebook, τι θα δείξουμε προς τα έξω, όχι τι είμαστε. Δεν είναι εύκολο, θέλει καλλιέργεια, να πας βαθιά μέσα σου. Υπάρχουν και άνθρωποι που λένε : «εγώ πιστεύω στον Χριστό αλλά δεν θέλω την εκκλησία, δεν γίνεται. Όμως Χριστός και εκκλησία είναι μαζί, είναι ΕΝΑ» Πρέπει να πας στην εκκλησία συνειδητά, να παλέψεις.
–Μήπως όμως και οι σχέσεις στην εκκλησία είναι απρόσωπες πια, πόσοι γνωρίζονται και μιλούν μετά την λειτουργία;
Δυστυχώς συμβαίνει και αυτό. Μια κοπέλα μου είπε: «¨Έρχομαι στην εκκλησία επί τέσσερις Κυριακές, στέκομαι στην ίδια κολόνα και κανείς δεν με ρώτησε πως με λένε». Ο π. Γεώργιος Μεταλληνός έλεγε: « Ενορία είναι να λείψω μια Κυριακή από την Εκκλησία και έστω ένας να με πάρει τηλέφωνο και να με ρωτήσει γιατί έλειψα» Γι αυτό κατ΄εμέ πρέπει να γίνουν πολύ οργανωμένες ενορίες. Καφέ όλοι μαζί μετά την λειτουργία, να γνωριστούμε, να γίνουμε μια οικογένεια, να προσευχηθούμε. Εμείς αυτό σαν ενορία προσπαθούμε να το κάνουμε»
–Οι πατέρες λένε ότι η εκκλησία είναι ένα μεγάλο νοσοκομείο που εφημερεύει σε 24ωρη βάση που μπαίνεις άρρωστος και βγαίνεις υγιής. Οι πιστοί το αντιλαμβάνονται αυτό;
Σίγουρα η εκκλησία δεν είναι κοινωνικό γεγονός, δεν πάω για να με δούνε. Δεν είναι απλά ένα γεγονός, είναι ΤΟ γεγονός. Δεν είναι το φαίνεσθε, εκκλησία είναι όλη μας η εβδομάδα και η στάση ζωή μας πριν φτάσουμε την Κυριακή στην εκκλησία. Ο Μοχάμεντ Μαχάτμα Γκάντι, ξέρετε τι είπε:; «Αν οι Χριστιανοί ήταν αυτοί που έπρεπε θα ήμασταν όλοι χριστιανοί» Δεν υπάρχει μεγαλύτερη κατηγορία από αυτή εναντίον των Χριστιανών και το είπε ο Γκάντι ο οποίος ήταν φοβερός χριστιανός χωρίς να το ξέρει. Είχε πει: «Μη πόλεμο», όταν πολεμούσε τους Άγγλους να τους διώξει, τι έκανε; Νήστευε…
Ήρθε ένα νεαρό παιδί και μου περιέγραψε πως ήταν η μητέρα του όταν επέστρεψε από την λειτουργία της Κυριακής. Άρχισε να του φωνάζει και να τον βρίζει «Αχαΐρευτε που δεν ήρθες εκκλησία και η άλλη κυρία ήταν με τον γιό της και με έκανες ρεζίλι» και μου λέει: « Πάτερ, αν αυτή είναι η εκκλησία, δεν θέλω να πάω» και του λέω, συμφωνώ «Αν αυτή είναι, μην πας». Είμαστε στην εκκλησία οι πιστοί προσευχόμαστε μαζί, κοινωνάμε μαζί και φεύγουμε και τσακωνόμαστε με τον άνθρωπο που στεκόμαστε δίπλα-δίπλα στην εκκλησία για το παρκινγκ, για το δέντρο που έκοψε κλπ. Η εκκλησία δεν είναι το φαίνεσθε, είναι τελικά τι έχω κάνει εσωτερικά μέσα μου. Εσωτερικά με τον εαυτό μου, δεν μπορεί να παραμένω ίδιος.
Μια μεγάλη μερίδα του κόσμου έχει απομακρυνθεί, μια μερίδα βλέπει εντελώς παραδοσιακά την εκκλησία, πιστεύουν οι γονείς μου, πιστεύω και εγώ. Ευτυχώς πολλοί νέοι είναι συνειδητοί και σωστοί χριστιανοί και προσπαθούν να μεγαλώσουν και τα παιδιά τους όσο μπορούν καλύτερα..Δεν πειράζει, πάντα έτσι ήταν. Πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα μας και να μην φοβόμαστε.
–Οι μαθητές βρίσκουν τον δρόμο προς την εκκλησία, μέσα από την στάση και την συμπεριφορά των δασκάλων τους;
Έχουμε γονείς που δουλεύουν από το πρωί και δασκάλους που είναι μονίμως νευριασμένοι και με θυμό και δεν ακουμπάνε στην ψυχή των μαθητών. Δεν λείπουν οι γνώσεις, υπάρχουν άπλετες, μπορεί να τις βρει παντού ο μαθητής, στα βιβλία, στο διαδίκτυο. Λείπει η ανθρώπινη επαφή και η ζεστασιά .Ένας άνθρωπος που θα του πει, μην τσακώνεσαι με τον συμμαθητή σου στο διάλειμμα, γιατί είναι φίλος σου και αυτή η φιλία μπορεί να διαρκέσει χρόνια. Αυτό λείπει να ακουμπάμε στην ψυχή του άλλου. Η παιδεία είναι πολύ σημαντική, δεν είναι τυχαίο ότι η αναμόρφωση του Έθνους έγινε από τον Αγ. Κοσμά τον Αιτωλό που επέμενε να φτιαχτούν σχολεία. Σε μια περίοδο που πήγαινε να σβήσει τελείως η έννοια Έθνος και η Ελληνικότητα. Έχουμε έλλειμμα παιδείας. Τι σκοπεύουμε στην Γ΄ Λυκείου να βγάλουμε ένα όργανο της βιομηχανικής παραγωγής, έναν κρίκο, ένα στέλεχος μιας μεγαλοεπιχείρησης, κάποιον που θα σπουδάσει με διδακτορικά για να παίρνει 600 ευρώ τον μήνα δουλεύοντας δωδεκάωρο; Φοβάμαι ότι θέλουμε να βγάζουμε ρομπότ και όχι ανθρώπους πια…
–Μήπως σε αυτό φταίει ότι δεν έχουμε προσανατολισμό πια και από την άλλη η Εκκλησία αντιμετωπίζεται από το Κράτος σαν ένας χώρος με την δική του εξουσία;
H δύναμη που έχει η εκκλησία είναι διακονία και όχι εξουσία. Ο Χριστός διακόνησε και εμείς διακονούμε. Έλεος με την υποκρισία και τα προσωπεία. Το Σύνταγμα μας λέει «Eις το όνομα της Αγίας και Oμooυσίoυ και Αδιαιρέτου Τριάδος», σύμφωνα με το Σύνταγμα τα θρησκευτικά στα σχολεία θα έπρεπε να έχουν προσανατολισμό. Δεν πας στα παιδάκια του δημοτικού να διδάξεις θρησκειολογία. Και για να επανέλθω στην αρχική μου τοποθέτηση. Η εκκλησία στηρίζεται σε αυτή την «δύναμη», τη διακονία της αγάπης. Αν σήμερα γίνει ένας σεισμός και χτυπήσουν οι καμπάνες και ζητήσουμε κουβέρτες πχ θα μαζέψουμε χιλιάδες…
–Με όλα αυτά αναδεικνύεται ότι πέρα της κρίσης το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ο εγωισμός των ανθρώπων…
Ο εγωισμός μας έχει ξεφύγει. Έχουμε κλειστεί στο καβούκι μας. Δεν μας ενδιαφέρει τι κάνει ο διπλανός μας. Εγώ πως θα σωθώ. Στην αρχή της κρίσης έρχονταν όλοι με μια τσάντα τρόφιμα, πάει πέρασε και αυτό, το ξεχάσαμε και ας συνεχίζονται τα συσσίτια. Αυτή η κίνηση έκρυβε μεγάλη αγάπη για τον συνάνθρωπο. Τώρα ως ενορία έχουμε μια εθελοντική ομάδα που πηγαίνει και κάνει παρέα σε ανθρώπους μοναχικούς. Αυτό ήταν ένα όνειρο μας που πραγματοποιήθηκε. Ευτυχώς υπήρξαν άνθρωποι που είχαν την διάθεση και την αγάπη προς τον συνάνθρωπο για να το κάνουν.
–H προσευχή και η υπομονή είναι ένας καλός σχολικός οδηγός;
Η υπομονή μόνη της δεν είναι μια κατάσταση αδράνειας, συνοδεύετε από πίστη και προσευχή. Υπομένεις συνειδητά και εσύ ότι πέρασε ο Χριστός, υπομένεις γιατί θέλεις όχι γιατί δεν έχεις τι να κάνεις. Η υπομονή για κάποιον που πιστεύει δεν είναι ήττα. Είναι συνάντηση με τον Χριστό…
–Ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας, κ. Μακάριος για τα επικείμενα συνέδρια νεολαίας τόνισε ότι θα πάει στις συνάξεις τους για να διαπιστώσει τι θέλουν ,τι τους λείπει Τόνισε: « Η Ορθόδοξη Εκκλησία σου διδάσκει έναν τρόπο ζωής. Αυτός ο τρόπος ζωής είναι σκέτος πολιτισμός Ε! αυτό θέλω να μάθουν τα παιδιά μας, αυτόν το συγκεκριμένο τρόπο ζωής που είναι σκέτος πολιτισμός, άνεση καρδιάς και ελευθερία, είναι μία εσωτερική δύναμη. Και εμείς θα τους το πούμε.».Είναι έτοιμα τα νέα, εγκλωβισμένα παιδιά να επιλέξουν αυτό τον δρόμο;
Σωστά, πρέπει να ακούσουμε τα νέα παιδιά, έχουν να μας πουν πολλά. Ευτυχώς υπάρχουν πολλά νέα παιδιά με καθαρή ψυχούλα και πολύ ωραίες σκέψεις Ευτυχώς! Eίναι η ελπίδα της Ελλάδος να κρατηθούν αυτά τα παιδιά…
–Ένα μεγάλο καμπανάκι για την ζωή του ανθρώπου και το πώς θα επιλέξει να ζήσει είναι ο θάνατος;
O θάνατος είναι κορυφαίο γεγονός στην ζωή μας. Μπορεί να κάνουμε πάρα πολλά όνειρα. Θα πάρω πτυχίο, θα παντρευτώ, θα ταξιδέψω. Τίποτα απ΄όλα αυτά δεν είναι σίγουρο παρά μόνο ένα ότι κάποια στιγμή θα πεθάνω. Είναι το μόνο βέβαιο στην ζωή μας. Θα μας επισκεφτεί και δεν είναι πάντα κακό. Τον βάζουμε κάτω από το χαλάκι δεν θέλουμε να τον αντιμετωπίσουμε αλλά ο Χριστός έδωσε την λύση, είπε ο θάνατος δεν είναι το τέλος, η ζωή συνεχίζεται. Το πώς θα είμαστε εδώ καθορίζει απλά το πώς θα είμαστε εκεί. Αδίκησες, ήσουν υποκριτής και ψεύτης, έτσι θα είσαι και εκεί. Ο θάνατος είναι ένα μεγάλο καμπανάκι για την ζωή του ανθρώπου. Καταργεί την άποψη ότι εγώ είμαι εδώ για να περάσω καλά, δεν είμαι μόνο για αυτό εδώ, είμαι για να χτίζω κάθε μέρα αυτή την ζωή σε όλα τα στάδια της και κυρίως αν αγαπώ ή όχι.
(Κάπου εδώ και μετά από παράκληση του πάτερ Νικόλαου, καταγράφω και την ερώτηση του 9χρονου γιού μου Μανώλη που είχε ενεργή και ουσιαστική συμμετοχή σε όλη την διάρκεια της συνέντευξης)
–Να σας ρωτήσω κάτι ,υπάρχει όμως και το μουρουνέλαιο, που αν το πιείς ζεις ίσως για πάντα…
Μετά τα γέλια του πάτερ Νικόλαου η απάντηση είναι μια… Αιώνια, Μανώλη μου ζει αυτός που μπορεί να αγαπάει τον Χριστό και τους συνανθρώπους του. Αυτός δεν πεθαίνει ποτέ, τα άλλα όλα είναι υποκατάστατα.
