ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΤΣΙΝΕΛΗΣ: «Οφείλουμε να φροντίσουμε να μην χαθεί η σεμνότητα και το μέτρο που διαθέτει η δημοτική χορευτική μας παράδοση»
Γράφει η Ζέτα Φλισκανοπούλου
Με αγάπη για την παράδοση και τους παραδοσιακούς χορούς, ο δάσκαλος των Παραδοσιακών χορών του Δήμου Αλίμου και του Πολιτιστικού Συλλόγου Γλυφάδας «Ο Προφήτης Ηλίας», Αριστοτέλης Κατσινέλης, μας μιλά για τους άγραφους χορευτικούς κανόνες, για το χορευτικό ήθος που πρέπει να έχουν οι μαθητές του αλλά και τον χορό που θα επέλεγε να διδάξει τον Δήμαρχο Αλίμου, Ανδρέα Κονδύλη.
Με σεβασμό στην χορευτική παράδοση και την δημιουργική της εξέλιξη βάζει όλα αυτά τα χρόνια το λιθαράκι του και δεν διστάζει να μας τονίσει: «Η ποικιλία των χoρών της πατρίδας μας, αποδεικνύει ότι είμαστε ένας λαός με υψηλό πνευματικό επίπεδο όπου πρυτανεύει το πνεύμα της ελευθερίας και της ομορφιάς».
– Πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε με τους παραδοσιακούς χορούς. Ήταν εσωτερική ανάγκη ή κάποια άλλη κρυμμένη αγάπη για την παράδοση μας;
Ο χορός έχει πολύ σημαντική θέση στη καρδιά μου και στη ζωή μου, αν σκεφτεί
κανείς ότι χορεύω από ??? ετών. Είχα την τύχη να έχω δασκάλους από τα παιδικά μου χρόνια οι οποίοι μου μετέδωσαν την αγάπη τους για την παράδοση και τους παραδοσιακούς χορούς και έτσι απέκτησα από αυτούς πολύ καλές βάσεις στη ζωή μου αβίαστα, εντελώς φυσιολογικά. Από μικρός ένιωσα ότι ήταν αυτό που ήθελα να κάνω. Κι όταν αποφάσισα τελικά να κάνω το χόμπι μου επάγγελμα, αισθάνθηκα πολύ τυχερός. Είναι αλήθεια όμως ότι χρειάστηκε και χρειάζεται διαρκώς πολύ κόπος, άπειρος χρόνος σε βάρος της προσωπικής μου ζωής και πολύ μεγάλη προσπάθεια. Δεν το έχω μετανιώσει ωστόσο σε καμία περίπτωση.
– Πόσα χρόνια ασχολείστε με τον χορό;
Απ’ όταν θυμάμαι τον εαυτό μου. Tι δυναμική πρέπει να έχει μια ομάδα χορού. Εκτός από ρυθμό πρέπει να έχουν και χημεία μεταξύ τους όσοι χορεύουν;
–Τι δυναμική πρέπει να έχει μια ομάδα χορού. Εκτός από ρυθμό πρέπει να έχουν και χημεία μεταξύ τους όσοι χορεύουν;
Μπαίνοντας στον κύκλο για να χορέψει κάποιος είναι σημαντικό να αφήνει στην άκρη το «εγώ» και να αρχίζει να λειτουργεί με το «εμείς». Να αρχίζει δηλ να λειτουργεί ως μέλος μιας ομάδας. Η χορευτική ομάδα λειτουργεί ακριβώς όπως όλες οι ομάδες. Τα μέλη της χρειάζεται να ακολουθούν τους άγραφους χορευτικούς κανόνες και να έχουν καλή συνεργασία μεταξύ τους, καλή επικοινωνία, να φροντίζουν να διαχειρίζονται τον εαυτό τους και τα ελαττώματα τους, πρώτα να ακούν και μετά να μιλάνε, να λειτουργούν με σεβασμό προς το δάσκαλο και προς τους συγχορευτές τους.
-Όσοι επιλέγουν τον χορό είναι πιο υγιείς και χαρούμενοι;
Όσοι επιλέγουν να έρθουν στους παραδοσιακούς χορούς το κάνουν για να αποβάλλουν το άγχος, να εκτονωθούν από τα προβλήματα της καθημερινότητας, να επικοινωνήσουν, να ξεκουραστούν ψυχικά, πνευματικά, σωματικά και γενικά να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους.
-Έχουν δημιουργηθεί ποτέ προβλήματα, ας πούμε κάποιος μαθητής σας να ασκήσει βέτο, γιατί θέλει να σύρει πρώτος τον χορό;
Δουλειά του χοροδιδασκάλου δεν είναι να διδάσκει μόνο τα βήματα και το ύφος των χορών στους μαθητές του. Δουλειά του είναι να τους εκπαιδεύει παράλληλα να έχουν και χορευτικό ήθος.
– Ο κάθε χορός χορεύεται διαφορετικά και το όνομα του έχει κάποια σημασία. Όλα αυτά τα χρόνια που διδάσκετε, ποιοι είναι οι πιο αγαπημένοι χοροί των μαθητών σας;
Nαι, υπάρχουν ορισμένοι χοροί που, ανά γεωγραφική περιοχή κυρίως, είναι πολύ δημοφιλείς π.χ. ο Ζωναράδικος και η Μπαιντούσκα στη Θράκη, ο Μπάλος στα νησιά, ο Πεντοζάλης, ο Μαλεβιζιώτης στην Κρήτη, ο Ικαριώτικος – χορός της Ικαρίας, τσάμικος, καλαματιανός και φυσικά πολλοί άλλοι χοροί.
– Aν σας ζητούσα να διαλέξετε να διδάξετε έναν χορό τον Δήμαρχο Αλίμου Ανδρέα Κονδύλη, ποιος θα ήταν αυτός και γιατί θα τον επιλέγατε;
Θα διάλεγα τον «Τσάμικο» γιατί είναι ένας κατ εξοχήν αντρικός ,λεβέντικος χορός, που χορεύεται σε ολόκληρη την Ελλάδα.
–Κάνοντας μια αναδρομή συναντάμε χορούς με εντελώς ιδιαίτερα ονόματα, όπως της Ηπείρου «γιατρός», «τσίντζιρας», «δόντια πυκνά», «λιποθυμιάρικος», ή της Μακεδονίας «Πουστσένο». «Συμπεθέρα», «Παρδαλά τσουράμπια». Είναι χοροί που έχουν πάρει το όνομα τους από τα ομώνυμα τραγούδια ή από κινήσεις που πραγματεύονται;
H ονομασία του κάθε χορού έχει προκύψει είτε από την ονομασία της περιοχής όπου χορεύεται. είτε από τα λόγια του τραγουδιού που συνοδεύουν το χορό, είτε από την τοποθέτηση των χορευτών, είτε από τη λαβή των χορευτών, είτε από κάποιο αντικείμενο που χρησιμοποιείται στο χορό κ.ο.κ
–Φαίνεται ότι οι Έλληνες δεν έπαψαν ποτέ να τραγουδούν και να χορεύουν. Η μουσικοκινητική παράδοση μας ήταν ένα ισχυρό όπλο ενάντια στην αλλοτρίωση και την απώλεια της Εθνικής Συνείδησης;
O παραδοσιακός χορός είναι ένα πολιτιστικό στοιχείο από εκείνα που γεφυρώνουν το χτες με το σήμερα, το παρελθόν με το παρόν κα αναδεικνύουν τη συνέχεια στο χώρο και στο χρόνο. Ναι σε ένα βαθμό θα μπορούσα να πω ότι ο χορός, η μουσική αποτελούν μέσο για την διατήρηση της εθνικής μας ταυτότητας η ακόμη και για την διατήρηση της θρησκείας μας.
–Πόση ευθύνη νιώθετε ως δάσκαλος μέσα από τους παραδοσιακούς χορούς να κρατήσετε ζωντανό το παρελθόν και να βοηθήσετε να μην ξεχαστεί η παράδοση;
Πάνε… 20 χρόνια τώρα που διδάσκω παραδοσιακούς χορούς σε παιδιά και σε ενήλικες. Όλα αυτά τα χρόνια με πολύ αγάπη και μεράκι προσπαθώ και εγώ μέσα από τη δουλειά μου να βάλω το λιθαράκι μου σε αυτό που λέμε διατήρηση και μετάδοση της δημοτικής χορευτικής μας παράδοσης και γενικότερα της λαϊκής μας παράδοσης .Για να παραμείνει αυτή η παράδοση ζωντανή και να εξελίσσεται δημιουργικά, σε προσωπικό επίπεδο προσπαθώ μέσα από τη διδασκαλία των παραδοσιακών χορών να γίνεται η επαφή κυρίως των νέων με την παράδοση στη σωστή βάση με ιδιαίτερο σεβασμό στο αυθεντικό υλικό.
-Η μεγάλη ποικιλία χορών της πατρίδας μας είναι απόδειξη του πνεύματος ελευθερίας και ομορφιάς μας ως λαού;
H ποικιλία χορών με μεγάλη εκφραστική ακτίνα που υπάρχει στην πατρίδα μας, σαφώς και προϋποθέτει έναν λαό με υψηλό πνευματικό επίπεδο όπου πρυτανεύει το πνεύμα της ελευθερίας και της ομορφιάς.
-Πόσο σπουδαίος είναι ο ρόλος των Πολιτιστικών Συλλόγων;
Κατά την δική μου άποψη είναι θεμελιώδης .Οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι αποτελούν τον πυρήνα της πολιτιστικής δημιουργίας και ζύμωσης σε κάθε περιοχή που δραστηριοποιούνται. Είναι σημαντικό να φροντίσουν να μην χαθεί η σεμνότητα και το μέτρο που διαθέτει η λαϊκή μας παράδοση και συγκεκριμένα η δημοτική χορευτική μας παράδοση.
– Στις 8 Δεκέμβρη πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το 1ο Νεανικό Φεστιβάλ Γλυφάδας, παραδοσιακών χορών και είχατε την ευθύνη του συντονισμού όλων των χορευτικών ομάδων. Επιβεβαιώθηκε ο τίτλος: «Γιατί η παράδοση είναι πάντα στην μόδα»;
Στην φετινή πρώτη αυτή διοργάνωση Νεανικού Φεστιβάλ συμμετείχαν οι χορευτικές ομάδες 6 πολιτιστικών συλλόγων. Οι παρουσίες στην σκηνή νέων χορευτών και χορευτριών γέμισε τις ψυχές μας με χαρά, υπηρηφάνεια και αισιοδοξία για τους Έλληνες. Είχα μια άψογη συνεργασία με τους χορευτές και τους χοροδιδασκάλους τους. Η μουσικοχορευτική μας παράδοση συνάντησε το «Σήμερα» αποτελώντας πηγή έμπνευσης για νέες δημιουργικές εκφράσεις.
-Χορεύετε για να κάνετε τέχνη ή για να εκφράσετε τα αισθήματα σας;
Και τα δύο
-Ανάμεσα στους ερωτικούς χορούς μπάλο ή σούστα, τι θα επιλέγατε να χορέψετε με την σύζυγο σας;
Kαι οι δυο χοροί είναι αγαπημένοι μου. Χαρούμενοι, ζωηροί, ερωτικοί με ενσωματωμένο το ερωτικό στοιχείο.
-Μετά από κάποια χρόνια γάμου, κάποιοι πιστεύουν ότι μπορούν να «χορέψουν στο ταψί» τους συντρόφους τους. Αυτό είναι μια παράδοση;
Δεν νομίζω.
-Γνωρίζω ότι η σύζυγος σας ράβει παραδοσιακές στολές, νιώθετε ότι η παράδοση είναι οικογενειακή σας υπόθεση;
Έτσι όπως φαίνεται, ναι! Η ενασχόληση με την Παράδοση είναι μέρος της οικογενειακής μας ζωής, της καθημερινότητας μας.
-Τα παιδιά σας είναι και μαθητές σας ή δεν ασχολούνται με τον παραδοσιακό χορό;
Kαι τα τρία παιδιά μου αγαπούν και χορεύουν τους παραδοσιακούς χορούς. Μεγάλωσαν μέσα σε αίθουσες χορού και σε χορευτικές ομάδες.
-Πώς θα νιώθατε ως δάσκαλος παραδοσιακών χορών αν ο γιός σας διάλεγε κάποιο άλλο είδος χορού;
Φυσικά θα τον στήριζα και θα τον ενθάρρυνα. Αυτό που θέλουμε η μητέρα του και εγώ είναι να κάνει στην ζωή του αυτό που τον κάνει χαρούμενο και ευτυχισμένο.
-Ας επανέλθουμε στον ρόλο του χοροδιδάσκαλου…στον Δήμο Αλίμου έχετε ενήλικες μαθητές χρόνια τώρα που σας ακολουθούν. Κάποια στιγμή όταν απομακρυνθήκατε χωρίς να το γνωρίζετε, άσκησαν βέτο. Δεν δέχτηκαν να εγγραφούν στο τμήμα χορού, αν δεν επιστρέφατε .Αυτό ήταν κάτι που σας δημιούργησε έντονα συναισθήματα;
Mε συγκίνησαν πάρα πολύ. Πραγματικά αισθάνθηκα ευλογημένος με την αγάπη και την εμπιστοσύνη που εισέπραξα.
-Κάθε χρόνο εκτός από την γιορτή των παραδοσιακών χορών που διοργανώνετε κάνετε και μουσική βραδιά. Αυτό είναι και κάτι που θα διεξαχθεί και φέτος, είναι κάτι ανακοινώσιμο;
Nαι, είναι δεδομένο ότι και φέτος στο τέλος της ετήσιας καταληκτήριας χορευτικής εκδήλωσης μας θα ακολουθήσει μια ωραία μουσική βραδιά. Ετοιμαζόμαστε γι’ αυτό. Προς το παρόν όμως δεν μπορώ να πω περισσότερες λεπτομέρειες.
-Τέλος, αν σας ζητούσα να ήσασταν χορός. Ποιός θα διαλέγατε να είστε, λόγο χαρακτήρα και ιδιοσυγκρασίας. Συρτάκι, ζεϊμπέκικο ή χασάπικο;
Θα διάλεγα τον χασάπικο, ο οποίος είναι ένας χορός που απαιτεί συνεργασία, πειθαρχία, ακρίβεια, παρουσιάζει εναλλαγές στο ρυθμό και στα βήματα και δεν είναι μοναχικός. Έχει δηλαδή στοιχεία που με εκφράζουν και μου ταιριάζουν.
